က်န္းမာေရး၊ လံုၿခံဳေရး။

က်န္းမာေရး၊ လံုၿခံဳေရး။

ဒီစကားလံုးေလး ႏွစ္ခုကို အေပၚယံ အေနနဲ႔ ၾကည့္လိုက္ရင္ ဆက္စပ္တယ္လို႔ သိပ္မထင္ရပါဘူး။ က်န္းမာေရးဆိုတဲ့ စကားလံုးကို ၾကားရသူေတြက ေဆးရံု၊ ေဆးခန္း၊ ဆရာ၀န္၊ သူနာျပဳ၊ “ေဆးလိပ္ ေသာက္ျခင္းသည္ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ ေစႏိုင္သည္“ ဆိုတဲ့ စာသား၊ ေအအိုင္ဒီအက္စ္၊ ကင္ဆာစတဲ့ ေရာဂါဆိုးေတြ၊ ဒဗလ်ဴအိတ္ဂ်္အို၊ ယင္လံုအိမ္သာ ေဆာက္လုပ္ေရး စတဲ့ အေၾကာင္းအရာ ေတြကိုပဲ ျမင္ေယာင္ မိၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လံုၿခံဳေရး ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို ၾကားရ သူေတြကလဲ စစ္တပ္၊ ရဲ၊ လံုၿခံဳေရး ၀န္ထမ္း၊ အၾကမ္းဖက္မွဳ၊ ဗံုးေပါက္ကြဲမွဳ၊ ဒုစရိုက္မွု ပေပ်ာက္ေရး၊ ေနတိုးအဖြဲ႔၊ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီ စတာေတြကိုပဲ စဥ္းစား မိၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

က်န္းမာေရး လုပ္သား ေတြကလဲ ႏိုင္ငံေရး၊ ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရး၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လံုၿခံဳေရး ကိစၥေတြဟာ ကိုယ္နဲ႔ မပတ္သက္ သလိုပဲ ယူဆ မိၾကပါလိမ့္မယ္။ လံုၿခံဳေရး လုပ္သား ေတြကလဲ မိသားစု က်န္းမာေရး ကိစၥရပ္က လြဲရင္ ျပည္သူလူထု က်န္းမာေရး ဆိုတာ မိမိနဲ႔ သိပ္မပတ္သက္တဲ့ ေရးရာ တခုလို႔ပဲ သတ္မွတ္ ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ၂၁ရာစု ေခတ္မွီ တိုးတက္တဲ့ ကမၻာႀကီးမွာ က်ေတာ့ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမွဳေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လံုၿခံဳေရး က႑ေတြဟာ တခုနဲ႔ တခု အျပန္အလွန္ ဆက္စပ္တဲ့ က႑ေတြ ဆိုတာကို လူအမ်ားက လက္ခံ နားလည္ လာခဲ့ၾကရ ပါေတာ့တယ္။ တိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံ မ်ားရဲ့ ႏိုင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရး မူ၀ါဒေတြမွာ က်န္းမာေရး က႑ကို ထည့္သြင္း လာၾကရသလို၊ က်န္းမာေရး မူ၀ါဒမွာလဲ အေရးေပၚ လံုၿခံဳေရး အေျခအေနေတြ၊ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ ခံရမွု အေျခအေန ေတြမွာ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ လုပ္ငန္း ေဆာင္တာ ေတြကို မရွိမျဖစ္ ထည့္သြင္း လာၾကရ ပါေတာ့တယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရးကို ျခိမ္းေခ်ာက္တဲ့ အႏၱရာယ္ေတြရဲ့ သေဘာ သဘာ၀ (Nature of Threats) ကို ေလ့လာ ဆန္းစစ္မွု ေတြမွာလဲ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ရာဇ၀တ္မွဳ၊ အၾကမ္းဖက္မွဳ၊ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမွဳ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ညံ့ဖ်င္းမွု စတာေတြနဲ႔အတူ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရးကိုပါ ထည့္သြင္း ဆန္းစစ္ ခ်က္ေတြ ျပဳလုပ္ လာၾကရ ပါေတာ့တယ္။

ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရး က႑ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မွဳ

(၁၉) ရာစုမွာ ဥေရာပနဲ႔ တျခား ေဒသေတြ အၾကားက ကုန္သြယ္မွဳေတြ တိုးတက္ လာခဲ့ပါတယ္။ ကုန္သြယ္မွဳ တိုးတက္ လာမွုနဲ႔အတူ တျပိဳင္တည္း တိုးတက္ လာခဲ့တာကေတာ့ ကူးစက္ေရာဂါ ပိုးမႊား ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ေရာဂါဘယ ဆိုတာ ႏိုင္ငံေတာ္ တိုးတက္ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးကို ထိခိုက္ ေစႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္ တခုအေနနဲ႔ သတ္မွတ္ လာခဲ့ၾကၿပီး ႏိုင္ငံတကာအဆင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မွဳနဲ႔ ေျဖရွင္းရမယ့္ ျပႆနာ တရပ္ အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံ ေခါင္းေဆာင္မ်ား အသိအမွတ္ ျပဳလာၾကၿပီး၊ ႏိုင္ငံတကာက လက္ခံ သေဘာတူတဲ့ က်န္းမာေရး ဆိုင္ရာ နည္းဥပေဒေတြ ျပဌာန္း လာခဲ့ၾက ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရး က႑ကို ႏိုင္ငံတကာအဆင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မွဳရဲ့ သမိုင္းအစဟာ (၁၉) ရာစု ဥေရာပတိုက္ရဲ့ လံုၿခံဳေရးရာ တြက္ခ်က္ အကဲျဖတ္မွု ကေန ဆင္းသက္ လာတာလို႔ ဆိုႏိုင္ ပါတယ္။

၂၀ ရာစု အေစာပိုင္း ကာလမ်ား မွာက်ေတာ့ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရး အၾကားက ဆက္ႏြယ္မွုေတြက ပိုမိုသိသာ ထင္ရွား လာခဲ့ပါတယ္။ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့  ဒီကာလေတြမွာ ကမၻာနဲ႔အ၀ွမ္း စစ္ပြဲၾကီး၊ စစ္ပြဲ ငယ္ေလးေတြ ျဖစ္ပြား ခဲ့လို႕ပါပဲ။ ႏိုင္ငံတခုမွာ စစ္ပြဲေတြ ရွိေနရင္၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အၾကမ္းဖက္မွဳ အပါအ၀င္ အၾကမ္းဖက္မွဳ သ႑ာန္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိေနရင္ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရးကို ျမွင့္တင္ ေဆာင္ရြက္ ေပးရာမွာ ထိေရာက္မွု အားနည္းပါတယ္။ အဓိက အခ်က္ကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ့ က်န္းမာေရး က႑မွာ ဘ႑ာေငြ ခြဲေ၀ သံုးစြဲမွဳ ေလ်ာ့နည္း လို႔ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္လဲ စစ္အသံုးစရိတ္ ႀကီးမားျပီး၊ ေခတ္မီ တပ္မေတာ္ တည္ေဆာက္ ေရးကိုပဲ အာရံုစိုက္ေနတဲ့ အာဏာရွင္ ႏိုင္ငံေတြမွာ ျပည္သူလူထုကို က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မွဳ အားနည္းခ်က္ ရွိတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ပြဲနဲ႔ ပ႗ိပကၡ ေတြေၾကာင့္ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရး အေပၚမွာ တိုက္ရိုက္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွု ျဖစ္တဲ့ ေသဆံုးမွဳ မ်ားျပားျခင္း ဆိုတာ ျဖစ္ႏိုင္သလို သြယ္၀ိုက္အက်ိဳး သက္ေရာက္မွဳ ျဖစ္တဲ့ ေဆးရံု၊ ေဆးခန္း ပံုမွန္ လည္ပတ္မွု ျပတ္ေတာက္ျခင္း၊ ဆရာ၀န္၊ သူနာျပဳစတဲ့ က်န္းမာေရး လုပ္သားေတြ နည္းပါး ျခင္း၊ ေသာက္သံုးေရ ရွားပါးမွဳနဲ႔ စစ္ေဘး ဒုကၡသည္ မ်ားျပားမွဳ စတာေတြေၾကာင့္ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားျခင္း စတာေတြလဲ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဒီကာလေတြမွာ က်န္းမာေရးနဲ႔ လံုျခံဳေရး ကိစၥရပ္ေတြကို ကမၻာ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက အာရံုထား ခဲ့ၾကၿပီး၊ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ၿပီး ကာလေတြ က်ေတာ့ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရး က႑ တိုးျမွင့္ ေဆာင္ရြက္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို အေလးေပး ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁၉၄၈ မွာ ေပၚေပါက္လာခဲ့တဲ့ ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖြဲ႕ၾကီးရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြဟာ ၁၉၇၀ ကာလေတြမွာက်ေတာ့ “လူတိုင္းအတြက္ က်န္းမာေရး“ ဆိုတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္နဲ႕ အတူ အရွိန္အဟုန္နဲ႕ တိုးတက္လာခဲ့ပါတယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာ ကူးစက္ ေရာဂါ ျပန္႕ပြားႏွဳန္း တဟုန္ထိုး ေလ်ာ့က်သြားပါတယ္။ ဒီလိုေအာင္ျမင္မွဳေတြ ၾကီးမားလာခဲ့တာေၾကာင့္ က်န္းမာေရး ဆိုင္ရာ ျပႆနာရပ္ ေတြဟာ ဖြံ႔ျဖိဳး တိုးတက္ေရး ဆိုင္ရာ ျပႆနာ ေတြအျဖစ္ပဲ သတ္မွတ္ၿပီး၊ လံုၿခံဳေရးရာ ကိစၥေတြမွာ ထည့္သြင္း အာရံုစိုက္ျခင္း မရွိၾကေတာ့ပါဘူး။

ဒီအေျခအေန ေတြဟာ ၁၉၉၀ ဆယ္စုႏွစ္ ေႏွာင္းပိုင္း ကာလေတြမွာ ေျပာင္းလဲ လာပါေတာ့တယ္။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္၊ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ဗဟို ေထာက္လွမ္းေရး ေအဂ်င္စီ (စီအိုင္ေအ)ရဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ကူးစက္ ေရာဂါေတြ ကေန တဆင့္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ့ လံုၿခံဳေရးကို ထိခိုက္ ေစႏိုင္မယ့္ အႏၱရာယ္ ေတြကို မီးေမာင္း ထိုးျပ ခဲ့ပါတယ္။ ကူးစက္ ေရာဂါဆိုး ေတြဟာ အေမရိကန္ျပည္ ေထာင္စုကို သာမက စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္မွဳ၊ နယ္ေျမ ေဒသ လံုၿခံဳေရး၊ ႏိုင္ငံတကာ တိုးတက္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးနဲ႔ တည္ၿငိမ္ေရး ကိုပါ ထိခိုက္ႏိုင္ေၾကာင္း ေရးသား ေဖာ္ျပခဲ့ ပါတယ္။ ဇန္န၀ါရီ၊ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရာက္ေတာ့ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီ အစည္းအေ၀းမွာ အာဖရိကတိုက္ လံုၿခံဳေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ေရးကို ၿခိမ္းေခ်ာက္ေနတဲ့ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြ၊ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ျပႆနာကို ေဆြးေႏြးၾကၿပီး၊ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီရဲ့ Resolution 1308 မွာ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ၊ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ကူးစက္ ျပန္႔ပြားမွဳကို မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ရင္ ဒါဟာ လံုၿခံဳေရးနဲ႔ တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းေရးကို ထိခိုက္ ေစႏိုင္မယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို အတိအလင္း ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီ အစည္းအေ၀း တုန္းက ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြက အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ၊ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ရဲ့ လူမွဳ တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းမွဳနဲ႕႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ထိန္းသိမ္းမွဳ မစ္ရွင္ ေတြအေပၚ အက်ိဳး သက္ေရာက္မွဳ  ေတြကိုပဲ ဦးတည္ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေဆြးေႏြးမွဳ ေတြဟာ ဒီကိစၥ ေရးရာေတြမွာတင္ မရပ္တန္႔ ခဲ့ပါဘူး။ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ ေနရာ ယူလာခဲ့ၿပီး၊ မ်ားမၾကာခင္ ႏွစ္ပိုင္း အတြင္းမွာပဲ ႏိုင္ငံျခားေရး၊ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးေတြရဲ့ ေၾကညာ စာတမ္းေတြ၊ G8 ေဆြးေႏြးပြဲ ေတြဆီ ေရာက္သြား ခဲ့ပါေတာ့တယ္။ ၂၁ ရာစုရဲ့ ပထမ ဆယ္စုႏွစ္ အလယ္ပိုင္း ေရာက္ေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရး agenda ေတြ၊ ႏိုင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒေတြမွာ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ကိစၥ ေရးရာေတြ ကိုပါ ထည့္သြင္း လာၾကရ ပါေတာ့တယ္။

က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာ ရပ္မ်ားသည္ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာရပ္မ်ားပင္ျဖစ္သည္

က်န္းမာေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရးရာ ဆက္ႏြယ္မွဳေတြ ၁၉၉၀ ေႏွာင္းပိုင္း ကာလေတြမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္လာ ရျခင္းရဲ့ အေျခခံ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ ရွိပါတယ္။ ပထမ တခ်က္ကေတာ့ စစ္ေအး တိုက္ပြဲလြန္ ကာလေတြရဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရး ဆိုတဲ့ သေဘာတရားကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ရွဳ႔ျမင္ လာၾကလို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရွးယခင္ ကာလေတြ တုန္းက ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရး ဆိုတာကို စစ္တပ္၊ ရဲ၊ ေထာက္လွမ္းေရး စတဲ့ လံုၿခံဳေရး အဖြဲ႔အစည္း ေတြကို အသံုးျပဳျပီး လူ႔အဖြဲ႔ အစည္းကို ၿခိ္မ္းေခ်ာက္ လာႏိုင္တဲ့ ျပည္တြင္း ျပည္ပ အႏၱရာယ္ ေတြကို ကာကြယ္ေပးေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး စတဲ့ က်ဥ္းေျမာင္းတဲ့ ရွဳေထာင့္ ေတြကေန ရွဳ႔ျမင္ တတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စစ္ေအး တိုက္ပြဲလြန္ ကာလ ေတြမွာက်ေတာ့ ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ အေတြးအျမင္ေတြ ထြက္ေပၚ လာခဲ့ၾကပါတယ္။ စား၀တ္ေနေရး မေျပလည္တဲ့ တိုင္းျပည္မွာ ရာဇ၀တ္မွဳ ထူေျပာတတ္တာ၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး လူမွဳ အခြင့္အလမ္းေတြ မရွိတဲ့ တိုင္းျပည္မွာ လူသားေတြရဲ့ လံုၿခံဳေရးကို ေစာင့္ေရွာက္ေပးဖို႔ ခက္ခဲတယ္ ဆိုတာကို သိျမင္ လာခဲ့ၾက ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္လဲ ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ security agendas ေတြမွာ စစ္ေရး၊ ျပည္ထဲေရး ကိစၥရပ္ ေတြကိုသာမက ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ေရး ဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ ေတြကိုပါ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ထည့္သြင္း လာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ႏိုင္ငံတကာ လံုၿခံဳေရး၊ ႏိုင္ငံေတာ္လံုၿခံဳေရး ဆိုင္ရာ Risk assessment ျပဳလုပ္မွဳမွာ “shift from threat to risk allowed security's focus” ဆိုတဲ့ နည္းလမ္း ကေန 'shift from the idea of a clear and present danger to more probabilistic assessment of potential hazards' ကို ေျပာင္းလဲ သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ေျပာင္းလဲ မွုေတြဟာ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရး ကိစၥရပ္ေတြကို လံုၿခံဳေရး ဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ ေတြထဲမွာ ထည့္သြင္းႏိုင္ဖို႔ လမ္းဖြင့္ေပးလိုက္ တာပဲျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္တခ်က္ ကေတာ့ human agenda ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ထင္ရွား ေက်ာ္ၾကားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီး မ်ားဟာ သူတို႔ရဲ့ ပါ၀ါနဲ႔ လႊမ္းမိုး ႏိုင္မွုေတြကို အသံုးျပဳၿပီး ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရး ကိစၥေရးရာ ေတြကို ႏိုင္ငံျခားေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရး မူ၀ါဒ ေတြထဲမွာ ပါ၀င္လာေအာင္ စြမ္းေဆာင္ ေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဥပမာ ေပးရရင္ ကမၻာ့ က်န္းမာေရး အဖြဲ႔ႀကီးရဲ့ ဒါရိုက္တာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ (Gro Harlem Brundtland) နဲ႔ အေမရိကန္ သမၼတ ကလင္တန္ရဲ့ ကုလသမဂၢေရးရာ သံအမတ္ ျဖစ္တဲ့ Richard Holbrooke တို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံျခား ဆက္ဆံေရး ေကာင္စီကို ေပးတဲ့ မိန္႔ခြန္းမွာ ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖြဲ႔ႀကီးရဲ့ ဒါရိုက္တာျဖစ္တဲ့ Gro Harlem Brundtland က ကမၻာ့လူဦးေရ သန္းေပါင္း မ်ားစြာကို ကိုယ္စားျပဳ ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြဆီက ႏိုင္ငံသူ၊ ႏိုင္ငံသားမ်ားရဲ့ က်န္းမာေရး အေျခအေန နိမ့္က်မွဳဟာ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံရဲ့ စီးပြားေရး တိုးတက္မွဳ၊ ႏိုင္ငံေရး တည္ၿငိမ္မွဳေတြကို တိုက္ရိုက္ ထိခိုက္ေစရံု သာမက အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံ မ်ားစြာရဲ့ စီးပြားေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အက်ိဳးစီးပြားကိုပါ ထိခိုက္ ေစႏိုင္တာေၾကာင့္ ကမၻာ့ က်န္းမာေရးမွာ ရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံမွဳဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရးမွာ ရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံမွဳ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကား ခဲ့ပါတယ္။

တခ်ိန္တည္း မွာပဲ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္ သမၼတ ကလင္တန္ရဲ့ ကုလသမဂၢ ေရးရာ သံအမတ္ျဖစ္တဲ့ Richard Holbrooke ဟာ အာဖရိက တိုက္ကို ေရာက္ရွိ ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွာတင္ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြ၊ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ကူးစက္ေရာဂါ ပ်ံ႔ပြားမွဳႏွဳန္း ေၾကာက္ခမန္း လိလိ ျဖစ္ေနတာကို သူေတြ႔ျမင္ ခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ က်င့္သံုးေနခဲ့တဲ့ aid-based approaches ေတြ၊ အန္ဂ်ီအို အေျခခံ နည္းလမ္း ေတြရဲ့ ထိေရာက္မွဳ အားနည္းခ်က္ ေတြကိုလဲ သူေတြ႕႔ျမင္ လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ကူးစက္ေရာဂါ ပ်ံ႔ပြားမွုေတြဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ မတည္မျငိမ္ျဖစ္မွဳေတြကိုပါ ဦးတည္ေနတာကို သိျမင္လာခဲ့ပါတယ္။ နယူးေယာက္ကို သူျပန္ေရာက္ၿပီးတဲ့ အခါမွာေတာ့ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီရဲ့ agenda မွာ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ၊ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ျပႆနာ ပါ၀င္ လာေရးအတြက္ အဓိက ေနရာကေန ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ပါေတာ့တယ္။ အခု ဆက္လက္ျပီး security agenda ေတြမွာ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြ ထည့္သြင္း တဲ့အခါ အဓိကထား ထည့္သြင္းတဲ့ အေၾကာင္းအရာ သံုးခုကို ဆက္လက္ ေဖာ္ျပပါမယ္။

ကူးစက္ေရာဂါပ်ံ႔ပြားမႈ

ကူးစက္ေရာဂါ အသစ္ေတြဟာ ကမၻာနဲ႔ အ၀ွမ္းမွာ တစတစ ေပၚထြက္ လာေနပါတယ္။ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြ၊ ေအအိုင္ဒီအက္စ္၊ ဆားစ္ ဗိုင္းရပ္စ္၊ အိတ္ခ်္ဖိုက္အန္၀မ္း စတာေတြရဲ႕ ဆိုးက်ိဳးဟာ ကမၻာ တ၀ွမ္းလံုးကို ပ်ံ႔ႏွံ႔ ရာက္ရွိ ေနပါေတာ့တယ္။ ေရာဂါသစ္ေတြ ထြက္ေပၚ မ်ားျပား လာမွဳဟာ ကုန္ပစၥည္းေတြနဲ႔ လူေတြရဲ့ ေရြ႔လ်ားမွဳႏွဳန္း ျမန္ဆန္ လာသလို လူေတြ သြားလာ လွဳပ္ရွားေနတဲ့ ေနရာ ေဒသ ေတြကလဲ တစတစ ပိုမို မ်ားျပား လာတာေတြ၊ ဒီေနရာ ေဒသေတြရဲ့ microbial world မွာလဲ ေျပာင္းလဲမွဳေတြ ျဖစ္ေပၚ လာတာေတြေၾကာင့္လို႔ ပညာရွင္ေတြက သံုးသပ္ ၾကပါတယ္။

ဒီလို ကူးစက္ ေရာဂါသစ္ေတြ ေပၚထြက္ လာမွဳဟာ လံုၿခံဳေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းရဲ့ စိုးရိမ္ ေၾကာင့္ၾကမွဳေတြကို ဘာလို႔ ျဖစ္ေစပါသလဲ။ ႏိုင္ငံတကာ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ ပါေမာကၡ တဦးျဖစ္တဲ့ Colin McInnes က စိုးရိမ္ ေၾကာင့္ၾကမွဳေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းရင္း သံုးခ်က္ကို ေရးသားတင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ပထမ အေၾကာင္းရင္း ကေတာ့ ဒီကူးစက္ ေရာဂါေတြဟာ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေတြမွာ မွီတင္း ေနထိုင္ ၾကတဲ့ ႏိုင္ငံသူ၊ ႏိုင္ငံသား ေတြရဲ့ က်န္းမာေရးကို တိုက္ရိုက္ ၿခိမ္းေခ်ာက္ေနလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယ တခ်က္ကေတာ့ ကူးစက္ေရာဂါ ေတြဟာ လွဳမွဳေရး အခက္အခဲ ေတြကို ျဖစ္ေစျပီး၊ ႏိုင္ငံရဲ့ တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းေရးကို ထိခိုက္ ေစႏိုင္ ပါတယ္။ အေျခခံ ေရာဂါကာကြယ္ေရး စီမံခ်က္ကို လူထုအတြက္ ခ်မွတ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း မလုပ္ေပးႏိုင္တဲ့ အစိုးရကို လူထုက ယံုၾကည္မွဳ ေလ်ာ့နည္းလာမွာ မလြဲမေသြပါပဲ။ လူမွဳ အေျခအေန အဆင့္အတန္း ကြာဟ မွဳေၾကာင့္ ခ်မ္းသာသူေတြကပဲ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မွဳနဲ႔ ေဆး၀ါးေကာင္းေတြ သံုးစြဲခြင့္ ရေနတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳး ျဖစ္လာခဲ့ရင္ အေျခခံ လူထု လူတန္းစား ေတြရဲ့ နာက်ည္း ေပါက္ကြဲမွုေတြ ျဖစ္လာေစၿပီး လူထု လွဳပ္ရွားမွုေတြ ထြက္ေပၚ လာႏိုင္ပါတယ္။

လူအမ်ား ေသဆံုးရင္ (သို႔မဟုတ္) အလုပ္ ပ်က္ကြက္ရင္ ျပည္သူ႔ ဝန္ေဆာင္မွဳ လုပ္ငန္း ေဆာင္တာေတြ ပ်က္ယြင္းၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ့ အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရား ပ်က္ယြင္း ေစႏိုင္ပါတယ္။ လူထု လူတန္းစား ေတြက ဘာမွ ထပ္ဆံုးရွံဳးစရာ မရွိေတာ့ဘူးလို႔ ယူဆ လာတဲ့အခါ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးရွိဖို႔ အလြန္ ခဲယဥ္း လာတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရး မဟာဗ်ဴဟာထဲမွာ အေမရိကန္နဲ႔ အေနာက္ ႏိုင္ငံမ်ားရဲ့ လံုၿခံဳေရးကို သိမ္းပိုက္ နယ္ခ်ဲ႔မယ့္ ႏိုင္ငံမ်ားရဲ့ အႏၱရာယ္ထက္ failed states ေတြရဲ့ အႏၱရာယ္ေတြက ပိုမို ၿခိမ္းေခ်ာက္ ေနတယ္လို႔ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ failed state ဆိုတာက ေကာင္းမြန္တဲ့ good governance မရွိပဲ လာဘ္ေပး လာဘ္ယူမွဳေတြ၊ ဗိုလ္က်စိုးမိုး အႏိုင္က်င့္မွဳေတြ၊ ျပည္တြင္းစစ္ ပ႗ိပကၡေတြ၊ မူးယစ္ေဆး၀ါး ထုတ္လုပ္ ေရာင္း၀ယ္မွဳေတြ၊ လူကုန္ ကူးမွဳေတြ၊ ေအအိုင္ ဒီအက္စ္ ေရာဂါ ပ်ံ႔ပြားႏွဳန္း ျမင့္မားမွဳေတြ၊ မွန္ကန္ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ စီးပြားေရး စီမံခန္႔ခြဲမွဳ မရွိတာေတြ၊ လူမွဳေရး ေစာင့္ေရွာက္မွဳ ယုတ္ေလ်ာ့တာေတြ၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး အခြင့္အလမ္း နည္းပါးမွဳေတြ၊ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္ နည္းပါးမွဳေတြ၊ ႏိုင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္မွဳေတြ စတဲ့ အေျခအေနေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို ဆိုလိုတာပါ။ ဥပမာ- အာဖရိက တိုက္က ႏိုင္ငံငယ္ေလး မ်ားစြာဟာ failed state ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

တတိယ အေၾကာင္းရင္း ကေတာ့ ကူးစက္ေရာဂါ ျပန္႔ပြားမွဳဟာ ႏိုင္ငံေတာ္က ျပည္သူလူထုရဲ့ က်န္းမာေရးကို လူသားဆန္ဆန္ ေစာင့္ေရွာက္ေလ့ ရွိတဲ့ အာဏာရွင္ ႏိုင္ငံ မဟုတ္တဲ့ ႏိုင္ငံမ်ားမွာဆိုရင္ က်န္းမာေရး အသံုးစရိတ္ ျမင့္တက္မွု ျဖစ္ေစ ႏိုင္ပါတယ္။ အလုပ္သမားေတြရဲ့ ပ်က္ကြက္မွဳ ျမင့္မားတာေၾကာင့္ ထုတ္လုပ္မွဳ က႑ကို ထိခိုက္ ေစႏိုင္ပါတယ္။ စီးပြားေရး ယံုၾကည္မွဳ ေလ်ာ့နည္း လာေစ တာေၾကာင့္ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံမွုေတြကို ေလ်ာ့နည္း ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္မွဳကို ထိခိုက္ ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ႏိုင္ငံ အမ်ားစုဟာ ကူုးစက္ေရာဂါ ပ်ံ႔ပြား မွဳကို ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရး အႏၱရာယ္ တရပ္အေနနဲ႔ သိျမင္ျပီး တားဆီး တိုက္ဖ်က္ေရးေတြ ျပဳလုပ္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဏာရွင္ တိုင္းျပည္မ်ားမွာ က်ေတာ့ က်န္းမာေရး အသံုးစရိတ္ကို လူထု အတြက္ ျမွင့္တင္ေပးမွဳ ျပဳလုပ္ျခင္း မရွိတာေၾကာင့္ အသံုးစရိတ္ဆိုင္ရာ အက်ိဳး သက္ေရာက္မွဳ မရွိေပမယ့္ ရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံမွဳနဲ႔ ထုတ္လုပ္မွဳ က႑ေတြကို ထိခိုက္တာ မလြဲမေသြပါပဲ။ ႏိုင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္မွဳကို ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အခ်က္တခ်က္ ျဖစ္တဲ့ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မွဳ အားနည္းတာေၾကာင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရား ဘယ္လိုမွ တည္ၿမဲႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါ။

အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ၊ ေအအိုင္ဒီအက္စ္

၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ တုန္းက ကမၻာ့ဘဏ္ ဥကၠဌ ျဖစ္တဲ့ James Wolfensohan က “ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ဆိုတာကို တို႔တတြ အားလံုးက က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာလို႔ ယူဆ ခဲ့ၾကတယ္။ အားလံုး မွားခဲ့တယ္။ လက္ရွိ အာဖရိက လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ေတြရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းေရးကို ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ျပႆနာေလာက္ ၿခိမ္းေခ်ာက္ေနတဲ့ ျပႆနာ မရွိဘူး။ ဒါဟာ ႀကီးမားတဲ့ ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ေရး ဆိုင္ရာ ျပႆနာ ျဖစ္တယ္။ ဒီထက္ပိုၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေျပာရရင္ေတာ့ ဒါဟာ လံုၿခံဳေရး ျပႆနာ ျဖစ္တယ္“လို႔ မိန္႔ခြန္း ေျခြခဲ့ပါတယ္။

အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ၊ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ့ စီးပြားေရး တိုးတက္ေရးနဲ႔ လူေနမွဳ အဆင့္အတန္း ျမင့္မားေရးကို ထိခိုက္ ေစႏိုင္ပါတယ္။ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ၊ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ျဖစ္ပြားမွဳႏွဳန္း ျမင့္မား ေနတဲ့ ႏိုင္ငံ တႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံတဲ့အခါ အလုပ္ရွင္ေတြအတြက္ ပ်က္ကြက္မွဳ၊ ေဆးကုသမွဳစရိတ္ စတဲ့ တိုက္ရိုက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္၀ိုက္ျဖစ္ေစ ကုန္က်မွဳေတြ ျဖစ္ေစပါတယ္။

ဒါေတြဟာ ကိုယ္ပိုင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳကို ထိခိုက္ေစႏိုင္သလို ႏိုင္ငံျခား တိုက္ရိုက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳ ကိုလဲ ေလ်ာ့ပါး ေစပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံသူေတြရဲ့ စီးပြားေရး အေဆာက္အအံု ေရရွည္တည္တံ့ ခိုင္ၿမဲမွဳ အေပၚမွာ ယံုၾကည္မွု ေလ်ာ့နည္း ေစပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခား တိုက္ရိုက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳ ဆိုတာ ရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံသူ ေတြဘက္က လူအား၊ ေငြအား တန္ဖိုးႀကီးႀကီး ေပးဆပ္ ရင္းႏွီးထားရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ႏိုင္ငံတကာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ အေနနဲ႔ ရင္းႏီွး ၿမွဳပ္ႏွံမွဳ မလုပ္ခင္မွာ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး risk analysis လုပ္ၾကပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ရာမွာ Political risks, Social risks, foreign exchange exposure management စတာေတြ ျပဳလုပ္ ရပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္လဲ ႏိုင္ငံေရး တည္ျငိမ္မွု မရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ၊ စီးပြားေရး စီမံခန္႔ခြဲမွဳ စနစ္တက် မရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ၊ ေငြေၾကး ေဖာင္းပြမွဳႏွဳန္း ျမင့္မားတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ၊ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မွဳ အားနည္းခ်က္ေၾကာင့္ ကူးစက္ေရာဂါ ပ်ံ႔ပြားမွဳႏွဳန္း ျမင့္မားေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ၊ ပညာေရး အဆင့္အတန္း နိမ့္ပါးမွဳေၾကာင့္ လိုအပ္တဲ့ လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ နည္းပါးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွု ျမင့္မားဖို႕ ဆိုတာ အလြန္ပဲ ခဲယဥ္းပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ အစိုးရေတြက ဒီလိုအားနည္းခ်က္ေတြကို ႏိုင္ငံတကာစီးပြားေရး ပိတ္ဆို႕မွဳေၾကာင့္လို႕ ဆိုျပီး လူထုကို အာရံုလႊဲတတ္ ေလ့ရွိပါတယ္။ သို႕ေပမယ့္ ကားမေတာ္တဆျဖစ္မွဳတိုင္းဟာ မီးပြိဳင့္အခ်က္ျပမွဳ မွားတာေၾကာင့္ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ မဆင္မျခင္ ေမာင္းႏွင္တာေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ခ်င္ ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။

ဒီသံုးရပ္အျပင္ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြ၊ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ရဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရးကို အႀကီးမားဆံုး ၿခိမ္းေခ်ုာက္ မွဳကေတာ့ ဒီကူးစက္ ေရာဂါပိုးဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ ျပိဳလဲမွု ျဖစ္စဥ္ႀကီး သံုးခုျဖစ္တဲ့ စီးပြားေရး အေဆာက္အအံု ေျပာင္းလဲမွဳ၊ ပ်က္ယြင္းမွဳ ျဖစ္စဥ္၊ ေဒသဆိုင္ရာနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ အဆင့္မွာ ရွိေနတဲ့ political institutions ေတြ ရဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရား ပ်က္ယြင္းမွဳ ျဖစ္စဥ္နဲ႔ social institutions ေတြ ျဖစ္တဲ့ မိသားစု၊ ပညာေရးစနစ္၊ က်န္းမာေရးစနစ္ ပ်က္ယြင္းမွဳ ျဖစ္စဥ္ေတြကို ျဖစ္ေစႏိုင္ လို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဇီ၀အၾကမ္းဖက္မွဳ

ဇီ၀ လက္နက္ပစၥည္း ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စိုးရိမ္ ပူပန္မွဳေတြဟာ ဆိုဗီယက္ ယူနီယံႀကီး ၿပိဳကြဲသြားတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ ထြက္ေပၚ လာခဲ့တဲ့ ဇီ၀ လက္နက္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္မွဳ နည္းပညာမ်ား ပ်ံ႔ႏွံ႔သြားႏိုင္မွဳ ဆိုင္ရာ ေထာက္လွမ္းေရး မွတ္တမ္းေတြက စတင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ အေျခအေနက ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး မတည္ၿငိမ္မွဳေတြ၊ ရာဇ၀တ္မွဳဂိုဏ္း အမ်ားအျပား ထြက္ေပၚ လာမွဳေတြေၾကာင့္ ဇီ၀ လက္နက္ ပစၥည္းေတြကို အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ rogue states ေတြျဖစ္တဲ့ အီရန္၊ အီရတ္၊ ေျမာက္ကိုးရီးယား၊ ဆီးရီးယား၊ လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံေတြဆီ ေရာင္းခ်မွဳေတြ ရွိခဲ့ လိမ့္မယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ လံုၿခံဳေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းက ယူဆထား ခဲ့ၾကပါတယ္။ သံသယ ျဖစ္ဖြယ္ ေတြ႔ရွိခ်က္ ေတြကေတာ့ ၁၉၉၀၊ ၁၉၉၁ ပင္လယ္ေကြ႔ စစ္ပြဲ မတိုင္မီ ကာလမွာ အီရတ္ႏိုင္ငံဟာ ဇီ၀ပစၥည္းေတြျဖစ္တဲ့ anthrax, botulinum toxin, small pox နဲ႔ တျခား ဇီ၀ပိုးမႊား ေတြကို စုေဆာင္း ခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဇီ၀ လက္နက္ အသံုးခ် တိုက္ခိုက္မွဳေတြ ျဖစ္တဲ့ Kurdish လူမ်ိဳး ေတြအေပၚ အီရတ္ အစိုးရရဲ့ ဇီ၀လက္နက္ အသံုးျပဳ တိုက္ခိုက္တဲ့ ၁၉၈၈ ႏိုင္ငံေတာ္ အၾကမ္းဖက္မွဳ၊ Rajneesh Bhagwan ေနာက္လိုက္ေတြရဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ salmonella ဇီ၀ပိုးမႊား ပ်ံ႔ႏွံ႔ေအာင္ ၾကိဳးပမ္းမွဳ၊ ၁၉၉၅ ခု တိုက်ိဳ ေျမေအာက္ရထားကို sarin ဆိုတဲ့ ဇီ၀ ပိုးမႊား အသံုးျပဳၿပီး တိုက္ခိုက္ခံရမွဳ စတာေတြကလဲ ဇီ၀ အၾကမ္းဖက္မွဳနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စိုးရိမ္မွဳေတြကို ျမင့္မား ေစခဲ့ပါတယ္။

စက္တင္ဘာ ၁၁ ကိစၥရပ္ႀကီး အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာ မေပၚေပါက္လာခင္ ကတည္းက ႏိုင္ငံတကာ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းနဲ႔ လံုၿခံဳေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြ အတြင္းမွာ ဇီ၀ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မွဳ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ တုန္႔ျပန္ ေဆာင္ရြက္ေရး နည္းလမ္းေတြကို စုေပါင္း အေျဖရွာ ေနခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁၉၇၂ ခု၊ ဇီ၀နဲ႔ အဆိပ္ ျဖစ္ေစတတ္ေသာ လက္နက္ ပစၥည္းဆိုင္ရာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို အားေကာင္း လာေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေရး၊ ေထာက္လွမ္းေရး သတင္း အခ်က္အလက္မ်ား အခ်ိန္မွီ ရရွိေရး၊ ဇီ၀ လက္နက္ ပစၥည္း ပံ့ပိုးသူမ်ားနဲ႔ ၀ယ္ယူသူ မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ေရး စတဲ့ လုပ္ငန္း ေဆာင္တာေတြကို အာရံုစိုက္ လုပ္ကိုင္ ေနခဲ့ၾကၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ လူထု ကာကြယ္ေရးနဲ႔ တိုက္ခိုက္မွဳ ျဖစ္ပြား လာပါက အေရးေပၚ တုန္႔ျပန္ေရး ဆိုင္ရာေတြ ကိုလဲ ေထာက္လွမ္းေရး အဖြဲ႔ အစည္းမ်ားနဲ႔ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရး ပညာရွင္မ်ား ပူးေပါင္းၿပီး စီမံခ်က္ေတြ ေရးဆြဲ ခ်မွတ္လာခဲ ၾကပါတယ္။

9/11 အျပီးမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ သတင္းနဲ႕ မီဒီယာေတြ၊ ကြန္ဂရက္ ရံုးဌာေနေတြဆီကို anthrax spores မ်ားပါတဲ့ စာမ်ား ေပးပို႕ ခံရမွဳ ေနာက္ပိုင္း မွာက်ေတာ့ ဇီ၀ အၾကမ္းဖက္မွဳ ျပႆနာက ႏိုင္ငံေတာ္လံုၿခံဳေရး ဆိုင္ရာ ထိပ္တန္း ျပႆနာေတြထဲမွာ ပါ၀င္ လာပါေတာ့တယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာဆိုရင္ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္မွာ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရး လံုၿခံဳေရးႏွင့္ ဇီ၀ အၾကမ္းဖက္မွဳ ဆိုင္ရာ ဥပေဒမူၾကမ္းကို လက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့ၿပီး၊ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရးကို ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္တ ခုအေနနဲ႔ တရား၀င္ ထည့္သြင္း လာခဲ့ပါတယ္။ ယူေက၊ ကေနဒါနဲ႔ ၾသစေၾတးလ် ႏိုင္ငံမ်ားမွာလဲ ဆိပ္ကမ္းမွ ၀င္လာတဲ့ အစားအစာ မ်ားကို စစ္ေဆးျခင္း၊ ဇီ၀ ပစၥည္းမ်ားကို ရွာေဖြ ေဖာ္ထုတ္ျခင္း၊ ဆက္သြယ္ေရး ကြန္ယက္မ်ား ျဖန္႔က်က္ျခင္း၊ ကာကြယ္ေဆးမ်ား စုေဆာင္း ထားရွိျခင္း၊ ေဆး၀ါးသစ္မ်ား ေဖာ္ထုတ္ျခင္း စတဲ့ ဇီ၀ ပိုးမႊားဆိုင္ရာ ျပည္ထဲေရး မဟာဗ်ဴဟာ မ်ားကို ခ်မွတ္ လာခဲ့ၾကပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မွာလဲ တုန္႔ျပန္ ေဆာင္ရြက္ေရးနဲ႔ ျပင္ဆင္ေရးဆိုင္ရာ အစည္းအေ၀း မ်ားစြာ ထြက္ေပၚလာ ခဲ့သလို၊ ကမၻာ့ က်န္းမာေရး အဖြဲ႔ ၾကီးကလဲ Global Outbreak Alert and Response Network ကို အသံုးျပဳျပီး ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေရးနဲ႔ တုန္႔ျပန္ ေဆာင္ရြက္ေရး နည္းလမ္းမ်ားကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္ဖို႔ ႏိုင္ငံ အားလံုးကို တိုက္တြန္း ခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံမ်ားစြာက အစိုးရေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္း ေတြကလဲ ဇီ၀ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မွဳ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ တုန္႔ျပန္ ေဆာင္ရြက္ေရးဆိုင္ရာ ေလ့လာမွဳ မ်ားစြာကို ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရး ပညာရွင္ေတြ၊ စစ္ေရးနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မွဳ ေလ့လာေရး ပညာရွင္ေတြ အကူအညီနဲ႔ ျပဳလုပ္ ေနၾကပါတယ္။

နိဂံုး

ယေန႕ေခတ္ ၂၁ ရာစု ကမၻာႀကီးဟာ ေျပာင္းလဲမွဳေပါင္း မ်ားစြာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ကမၻာႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀ ရာစု ကမၻာႀကီးဆီက အေတြးအေခၚေဟာင္းေတြ ျဖစ္တဲ့ လံုၿခံဳေရးဆိုတာ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ပဲ ဆိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚေတြ၊ သိပၸံပညာနဲ႔ ဝိဇၨာပညာကို သီးျခား ခြဲမွုေတြ၊ က်န္းမာေရးဆိုတာ လူေတြရဲ့ ေရာဂါေတြကို ကုသတာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်န္းမာေရး လုပ္သားေတြဟာ ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး၊ လံုၿခံဳေရးနဲ႔ မသက္ဆိုင္ဘူး ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚေတြဟာ ရာစုေဟာင္းထဲမွာ က်န္ရစ္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမွုေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ ကုန္သြယ္ေရး၊ လံုၿခံဳေရးေတြဟာ လူသားေတြနဲ႔ ေန႔စဥ္လူမွဳဘ၀ကို တိုက္ရိုက္ သက္ေရာက္မွဳေတြ ရွိေနၿပီ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေရးသား တင္ျပအပ္ပါတယ္။

ရည္ညႊန္းကိုးကား-

Central Intelligence Agency (CIA) (2000) The Global Infectious Disease Threat and its implications for the United States, National Intelligence Estimate (NIE99-17D)

Elbe, S. (2003) The Strategic Implications of HIV/ AIDS, Adelphi paper 357, International Institute of Strategic Studies, Oxford University Press, Oxford

Garrett, L. (2005) HIV and National Security: Where are the Links?, Council on Foreign Relations, New York

McInnes, C. & Lee, K. (2006) 'Health security and Foreign Policy', Review of International Studies, 32 (1), 5-23

McInnes, C. (2008) 'Health' in Williams, P. (ed.) Security Studies, Routledge, London & New York

Ostergard, R. (ed.) (2006) HIV, AIDS and the Threat to National and International security, Palgrave, London

Price-Smith, A. (2001) The Health of Nations: Infectious diseases, Environmental change, and their effects on National security and Development, MIT Press, Cambridge, MA.

Turner & Hulme (1997) Governance, Administration and Development: Making the State work, Macmillan Press, Basingstoke

ျပည္တြင္းျဖစ္ ဟာသ

ျပည္တြင္းျဖစ္ ဟာသ

(၁) ကေလးအသစ္
                 ဖခင္ျဖစ္သူက ညစ္ေပေနေသာ သားသမီးမ်ားကို ၾကည့္၍
     " အင္း . . . ဒီကေလးေတြကို ေရခ်ိဳးေပးလိုက္ရင္ ေကာင္းမလား၊ က
     ေလးအသစ္ထပ္ရေအာင္ လုပ္ရင္ေကာင္းမလား "

(၂) မိန္းမ = ေစာင္
      
                 "မိန္းမဆိုတာ ဘာနဲ႔တူလဲဗ် အနီးစပ္ဆံုး"
                 "ေစာင္နဲ႔တူတာေပါ့၊ ၿခံဳလိုက္ရင္ အိုက္တယ္၊
     ဖယ္လိုက္ရင္ ေအးလာျပန္ေရာ . . ."

(၃) သာတဲ့အခ်က္

                  "မိန္းမဆိုတာ ဓါးျပထက္ပိုၿပီး ေၾကာက္စရာေကာင္းတယ္
      ဆိုတာ အဟုတ္လားဗ်"
                   "သိပ္မွန္တာေပါ့ဗ်ာ၊ ဓါးျပကမွ ေငြေပးမလား၊ ဘဝေပးမ
      လားလို႔ ႀကိဳက္ရာေရြးခိုင္းေသးတယ္။ မိန္းမကမွ ႏွစ္ခုလံုးယူတာဗ်"

(၄) ကံေကာင္းသူ

                "အခ်စ္ေရးမွာ ကံေကာင္းတဲ့သူဆိုတာ ဘယ္လိုလူမ်ိဳးေတြလဲ
     ဗ်"
                "လူပ်ိဳႀကီး အပ်ိဳႀကီးေတြေလ"


                                                                      အျမဴေတမဂၢဇင္း
                                                                      (2008၊ ဇန္နဝါရီ)

လွ်ပ္စစ္နည္းပညာသစ္တစ္ခု တီထြင္ေအာင္ျမင္

မန္းသားေလး
အတြဲအမွတ္ (၂၃ ၊ အမွတ္ ၄၅၄)

တီထြင္ေအာင္ျမင္ခဲ့သည့္ ေလာင္စာမဲ့လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္မႈကိုဦးစိုင္းသန္႔ဇင္ကလက္ေတြ႔စမ္းသပ္ျပေနစဥ္။
ဓာတ္ပုံ- မန္းသားေလး

အိုဇုန္းလႊာပ်က္စီးျခင္း၊ ကမၻာ့ေရနံႏွင့္ေလာင္စာဆီရွားပါးမႈျပႆနာ
ကို ကာကြယ္ရန္ ေလာင္စာမဲ့ လွ်ပ္စစ္နည္း ပညာသစ္ကို တီထြင္ ေအာင္ျမင္ ႏိုင္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ယင္းနည္းပညာကုိ တီထြင္ခဲ့ေသာ ဦးစိုင္းသန္႕ဇင္ က ဇန္န၀ါရီလ ၂၅ရက္ေန႕တြင္ ေျပာသည္။
"ဒီနည္းပညာက ဘယ္သူမွ မတီထြင္ ႏိုင္ေသးပါဘူး။ ကြ်န္ေတာ္လည္း ႏွစ္ေပါင္း ၂၅ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာေအာင္ ေငြကုန္ခံ၊လူပင္ပန္းခံ၊မိသားစုကို စြန္႕လႊတ္ၿပီးရွာေဖြတီထြင္ခဲ့တာပါ။ တစ္ကမၻာလုံးမွာရွိတဲ့ လူသား
ေတြရဲ႕ လွ်ပ္စစ္လုိအပ္ခ်က္ကုိ ျပည့္သြား႐ုံတင္မကဘဲ ပိုေတာင္ပိုပါ ေသးတယ္" ဟု ၎က ေျပာသည္။
ေလာင္စာမဲ့လွ်ပ္စစ္နည္းပညာသစ္ ဆုိသည္မွာ လွ်ပ္စစ္အနည္းငယ္မွ လွ်ပ္စစ္မ်ားစြာကို ခ်ဲ႕ထြင္ၿပီး ဘြိဳင္လာ၊ တာဘိုင္၊ ဂ်င္နေရတာႏွင့္ တြဲဖက္ အသုံးျပဳကာ စြမ္းအားပမာဏ ႀကီးမားစြာ ထုတ္လုပ္ႏိုင္ေသာ လွ်ပ္စစ္ထုတ္စက္ကို တီထြင္အသုံးျပဳျခင္း ျဖစ္သည္။
အဆိုပါ နည္းစနစ္အတြက္ မည္သည့္ ေလာင္စာမွ အသုံးျပဳျခင္း မရွိေပ။
ဘြိဳင္လာကုိ ဆူေစၿပီး တာဘုိင္ႏွင့္ တြဲကာဂ်င္နေရတာတပ္လွ်င္ မီးစက္ ျဖစ္သည္။
ထုိဂ်င္နေရတာကို ပန္ကာ တပ္လွ်င္ သေဘာၤ ျပန္ျဖစ္သြားသည္။
ထုိ႕ေၾကာင့္ ထိုစနစ္ႏွင့္ ေလာင္စာမဲ့ သေဘာၤမ်ား သြားလာႏုိင္သည္။
တစ္ခ်ိန္က အသုံးျပဳခဲ့ေသာ မီးသေဘာၤမ်ား အတုိင္း သြားလာ ႏုိင္သည္။
ေလာင္စာမဲ့ ဆုိသည့္အတြက္ ထိုသေဘာၤတြင္ မည္သည့္ ေလာင္စာကိုမွ တင္စရာ မလိုေတာ့သည့္အတြက္ ၀န္အား သက္သာ သြားမည္။ ကုန္က်စရိတ္သက္သာၿပီး လုပ္ငန္းပိုမုိ အဆင္ေျပမည္ ျဖစ္သည္။ မီးရထားတြင္လည္း ေက်ာက္မီးေသြး စက္ေခါင္းကဲ့သုိ႕ ဘြိဳင္လာစက္ေခါင္း အျဖစ္ျပန္တပ္ဆင္ အသုံးခ်ႏိုင္သည္။
"လွ်ပ္စစ္မီးထြက္ဖုိ႕ ေလာင္စာအေနနဲ႕ ဘာေလာင္စာဆီမွ မလုိပါဘူး။ ဓာတ္ဆီ၊ ဒီဇယ္၊ ေက်ာက္မီးေသြးနဲ႕ ဂက္စ္ေတြ အသုံးျပဳစရာ မလုိဘဲ ကြ်န္ေတာ္တီထြင္ထားတဲ့ နည္းပညာထဲကေန ထြက္တာနဲ႕ လွ်ပ္စစ္ေတြဟာ လိုခ်င္သေလာက္ ရႏိုင္ပါတယ္။ ဒီနည္းပညာကုိ အခုထိေတာ့ နာမည္ မေပးရေသးဘူး။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္က ေလာင္စာမဲ့ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္နည္းပညာလို႕ ေပးထား ပါတယ္" ဟု ဦးစိုင္းသန္႔ဇင္က ဆိုသည္။
ဦးစိုင္းသန္႕ဇင္သည္ ယင္းနည္း ပညာကုိ၎၏ဆရာျဖစ္သူဦးေက်ာ္၀င္း ထံမွ အေမြဆက္ခံခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ဦးေက်ာ္၀င္းသည္ လြန္ခဲ့ သည့္ ႏွစ္၃၀ ေက်ာ္ခ်ိန္ကတည္းက အဆိုပါနည္း ပညာကို စမ္းသပ္တီထြင္ခဲ့ကာ လိုအပ္သည့္ အခ်က္ လက္မ်ားကို ျပန္လည္ ျဖည့္ ဆည္းေနခ်ိန္ ၂၀၀၁ခုႏွစ္တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။
"ဆရာန႕ဲကြ်န္ေတာ္ စလက္တြဲတုန္းက ၁၉၉၃ခုႏွစ္ကပါ။အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ဆရာမွာ တပည့္မရွိေသးပါဘူး။ ဆရာ အဲဒီစက္ကုိ တီထြင္ ေနတုန္းပဲ။ ကြ်န္ေတာ့္ကိုလည္း သုံးႏွစ္ေလာက္ ေလ့လာၿပီးမွ ဆရာက သူ႕အနားကပ္ ခြင့္ေပးတာ။ အဲဒီအခ်ိန္ထိ ကြ်န္ေတာ္ဟာ ဆရာ့ဆီက နည္းပညာေတြကို အကုန္မရခဲ့ေသးပါဘူး။ ဆရာ့နည္း ပညာကုိလည္း ကြ်န္ေတာ္လုပ္စားဖုိ႕ စိတ္မ၀င္စားခဲ့ဘူး။ ဆရာ့ ပညာကုိလည္း ကြ်န္ေတာ္လုိက္မမီပါဘူး။ ဆရာဆုံးေတာ့ ဆရာ့ပညာကုိ အေမြဆက္ခံမယ့္ လူမရွိတာနဲ႕ ကြ်န္ေတာ္အရဲစြန္႕ၿပီး လုပ္ခဲ့ တာ။ကြ်န္ေတာ္ ထင္မထားေပမဲ့ ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္" ဟု ဦးစိုင္းသန္႔ဇင္က ေျပာသည္။
"ကြ်န္ေတာ္ ဆရာ့ဆီမွာ လုပ္ကတည္းက ဆရာက နည္းပညာေတြ ေျပာျပတယ္။ ကြ်န္ေတာ္က တပ္ဆင္ေပးရတယ္။ ေနာက္ပုိင္း ဒီနည္းစနစ္ရဲ႕ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ေတြကို ကြ်န္ေတာ္ အကုန္သိ နားလည္တယ္။ ၀ွက္ဖဲေတြကိုလည္း သိလာတယ္။ ဆရာမရွိေတာ့ ေပမယ့္လည္း ေနာက္ပုိင္းကုိယ့္ဘာသာ ကိုယ္ဆင္လိုက္တာ ေလးလုံးေျမွာက္မွာ မီးထြက္တယ္။ အဲ ၁၉၉၉ခုႏွစ္ကေတာ့ လွ်ပ္စစ္ မီးထြက္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အသုံးျပဳတဲ့ ပစၥည္းေတြက သူ႕ဟာနဲ႕ သူမဟုတ္ေတာ့ မီးထြက္မမွန္ဘူး။ ဒါကို နည္းပညာတစ္ခုနဲ႕ထပ္ၿပီး စမ္းသပ္တာရယ္ ေငြမရွိတာေတြေၾကာင့္ ပုိၾကာ သြားတာပါ" ဟု ရွင္းျပသည္။
"ဓနအင္အားျပည့္စုံတဲ့လူကသာ မတည္ရင္းႏွီးေငြ ထည့္မယ္ဆုိရင္ ဒီ ေလာင္စာမဲ့လွ်ပ္စစ္နည္းပညာသစ္ကုိ အေျခခံၿပီး ေနာက္ထပ္ နည္းပညာမ်ား ထပ္မံေပၚထြန္းလာဦးမွာပါ" ဟု ၎ က ေျပာေသးသည္။
ဦးစိုင္းသန္႕ဇင္သည္ က်ိဳင္းတုံ ဇာတိ ျဖစ္ၿပီး အသက္၅၃ႏွစ္ရွိၿပီ ျဖစ္သည္။ ငယ္စဥ္ကတည္းက စက္မႈနည္းပညာ ကို စိတ္၀င္စားၿပီး ကားမ်ား၏စက္ပိုင္း ဆိုင္ရာကို တာ၀န္ယူျပဳျပင္ခဲ့ရသည္။ ကိုယ္ပိုင္ဂ်စ္ကားမ်ားမွ ဂ်စ္ဘီလူးအထိ တီထြင္ထုတ္လုပ္ႏိုင္ခဲ့သည္။
ယခင္က ေက်ာက္တြင္း ၄၅တြင္းႏွင့္ စိုက္ခင္း ဧက၂၀၀ေက်ာ္ကို ပိုင္ဆိုင္ထားေသာ ကုမၸဏီ ပိုင္ရွင္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။
အဆိုပါပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားကုိ အဆုံးရႈံးခံကာ ဤနည္းပညာကို ဇြဲ၊ လုံ႕လ၊ တို႔ျဖင့္ အနစ္နာခံ တီထြင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ကမၻာေပၚတြင္ အဓိကအားျဖင့္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ထုတ္လုပ္ေသာ နည္းပညာ(၅)မ်ိဳးရွိသည့္အနက္ ယခု လက္ရွိတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား အသုံးျပဳေနေသာ ေရဖိအားသုံး တာဘိုင္စက္မ်ားျဖင့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ထုတ္လုပ္ျခင္းသည္ေရရွည္တြင္ကုန္က် စရိတ္ သက္သာ ထိေရာက္ ေသာ္လည္း စတင္တည္ေဆာက္ခ်ိန္တြင္ တည္ ေဆာက္စရိတ္ အလြန္ႀကီးမားသည္။
ေလာင္စာအတြက္ အခက္ခဲမရွိ ေသာ္လည္း ေရရင္းျမစ္ေပါၾကြယ္၀သည့္ သဘာ၀ျမစ္၊ေခ်ာင္း၊ ေရတံခြန္ မ်ားရွိေနရမည့္အျပင္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ ထုတ္လုပ္ႏိုင္မည့္ ေရေျမသဘာ၀ ပထ၀ီအေနထား ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ား၊ ေရအားလွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္မည့္ ေနရာႏွင့္ မိုင္ေပါင္းမ်ားစြာ ကြာေ၀းမႈေၾကာင့္ တည္ေဆာက္ထားသည့္ ေနရာႏွင့္ အနီး၀န္းက်င္ ၿမိဳ႕မ်ားသာ ပိုမိုသုံးစြဲႏိုင္သည္။
အခ်ိဳ႕ၿမိဳ႕မ်ားကို လွ်ပ္စစ္ေပးရာတြင္ မိုင္ေပါင္းမ်ားစြာ ေ၀းကြာမႈေၾကာင့္တည္ေဆာက္စရိတ္ႀကီးမားကာ လုိသေလာက္ မရႏုိင္ေပ။
ေလာင္စာမဲ့လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္ျခင္းသည္ သဘာ၀ေဘးဆုိးမ်ား၊ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ေလထုညစ္ညမ္းမႈႏွင့္ ဆူညံမႈတုိ႔ေဘးမွ ကင္းေ၀းသည္။
ယခုေလာင္စာမဲ့လွ်ပ္စစ္မွာ အဆုိပါ နည္းစနစ္မ်ားထက္ ေငြကုန္ေၾကးက် သက္သာကာ မည္သည့္အားနည္းခ်က္ မွ်မရိွေပ။ ေပ ၁၀၀ ထ ၅၀ ရွိသည့္ ေနရာတြင္ လွ်ပ္စစ္ထုတ္ကာ တစ္ၿမိဳ႕လုံးကို ၂၄နာရီ ပတ္လုံး မီးအလင္းေပးႏိုင္သည္။ ၁မဂၢါ၀ပ္တြင္၀ပ္တစ္သန္းရွိ သည့္အတြက္ ၀ပ္သန္းႏွစ္ဆယ္ ဆုိပါက ၿမိဳ႕ေလးတစ္ၿမိဳ႕ကုိ မီးအလင္းေပး ႏိုင္သည္။
အဆုိပါစက္မွာ ရွိရင္းစြဲပင္ရင္းမွ ထြက္လာေသာအားကို ၁၀ဆပို ထုတ္လုပ္မည္ျဖစ္သည္။ ဥပမာ ၁၂ကီလို၀ပ္ ရွိ မီးစက္အင္ဂ်င္မွ ရွိရင္းစြဲလွ်ပ္စစ္ကုိ ယူၿပီး ၁၀ဆပြားလုိက္လွ်င္ ကီလို၀ပ္ ၁၂၀ ထြက္သည္။ ၀ပ္အားျဖင့္ တြက္လွ်င္ ရွိရင္းစြဲ ၀ပ္၁၂,၀၀၀ကေန ၀ပ္ ၁၂၀,၀၀၀ ထြက္သည္။ ထုိထဲမွ ၀ပ္ ၅၀,၀၀၀ကို ေကာင္းေကာင္း အသုံးျပဳ ႏိုင္သည္။
ယခုလက္ရွိ နမူနာတပ္ဆင္ထားေသာ လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္သည့္ စက္မွာ Nichrome (နီက႐ုန္း)ႀကိဳးမ်ား တပ္ဆင္ထားသည္။
ယင္းႀကိဳးမ်ားမွာ တစ္ႀကိဳးလွ်င္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ၃,၆၀၀မွ ၄,၈၀၀အတြင္း ထြက္ရွိသည္။ အဆုိပါ ႀကိဳးမ်ိဳး ၁၂ေခ်ာင္း ဆင္ထား သည္။ ထုိအတြက္ လုိအပ္သည့္ လွ်ပ္စစ္ကုိ 12KV ရွိသည့္ မီးစက္မွအားကုိ ဖန္တီးယူထားျခင္း ျဖစ္သည္။
12KV မီးစက္ကိုႏႈိးၿပီး တီထြင္ထားသည့္ နည္းပညာပုံးထဲမွ ျဖတ္ကာ ဘြိဳင္လာ၏ လုိအပ္သည့္ နီကရုန္း ႀကိဳးမ်ားဆီသုိ႕ ေပးပုိ႕မည္ ျဖစ္သည္။
ဥပမာ ဘြိဳင္လာမွ နီကရုန္းႀကိဳး အေခ်ာင္း၁၀၀လိုလွ်င္ အေခ်ာင္း ၁၅၀ ဆင္ထားမည္ ျဖစ္သည္။ တစ္ေခ်ာင္း ပ်က္လွ်င္ ထုိ၅၀ထဲမွ တစ္ေခ်ာင္းကုိ On လုိက္မည္ ျဖစ္သည္။ ထို႕အတြက္ စက္ကုိ ရပ္ဖုိ႕ မလုိေတာ့ေပ။
ဘြိဳင္လာရွိ PSI ဘားက အရွိန္ ၁၂၀ ေရာက္မွ ယႏၲရားလည္မည္ဆုိပါက ၁၂၀ လႊတ္ၿပီး ၂၀၀ႏွင့္မွ ရုန္းပါက ၂၀၀လႊတ္မည္ျဖစ္သည္။ ဘားပြင့္မွသာ ေရေႏြးေငြ႕ တာဘုိင္လည္မည္ျဖစ္ ၿပီး ဖိအားျဖင့္ ဒလက္မ်ားလည္ေစကာ လွ်ပ္စစ္ထုတ္ယူမည္ျဖစ္သည္။
"ပထမလွ်ပ္စစ္ေပးထားတဲ့ 12KV ကုိလည္း ယႏၲရားႀကီး လည္သြားတာ နဲ႕အနားေပးလုိ႔ရပါၿပီ။ Recycle ျပန္ သုံးတဲ့သေဘာပါ"ဟု ဦးစိုင္းသန္႕ဇင္ က ၄င္းလုပ္ငန္းခြင္ကို ရွင္းျပသည္။
မူလပင္ရင္း ရွိရင္းစြဲမွ 12KV မွ ၀ပ္ အား၁၂,၀၀၀သာ ရွိသည္။ ထို မီးစက္ အင္ဂ်င္မွ မူလ လွ်ပ္စစ္ကို ၀ပ္၁၀,၀၀၀ ေလာက္ယူၿပီး ဖန္တီးထားေသာစက္ထဲ ထည့္ကာ ဆင့္ပြားနည္းပညာျဖင့္ ျပန္လည္ ထုတ္လုပ္လုိက္သည့္အခါ မီးမ်ားမွာ အဆုိပါ နီခ႐ုန္း ႀကိဳး၁၂ ေခ်ာင္းမွ တစ္ေခ်ာင္းလွ်င္ ၀ပ္ ၃,၆၀၀ႏွင့္ ႀကိဳး ေပါင္း ၁၂ေခ်ာင္း စုစုေပါင္း ၀ပ္ ၄၃,၀၀၀အား ျပန္လည္ ထုတ္လုပ္ႏုိင္ေၾကာင္း သိရသည္။
"မၾကာခင္မွာ ကြ်န္ေတာ္ စက္ရုံေထာင္မယ္။ ဒီနည္းပညာနဲ႕ ကမၻာ့မူ ပုိင္ခြင့္ကို လွမ္းမယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကုိ အက်ိဳးျပဳမယ္။ ဒါဆုိ ကြ်န္ေတာ့္ အခန္း က႑ေတြ ၿပီးဆုံးသြားၿပီ။ ဒီထက္ပို ေကာင္းေအာင္ေတာ့ ေနာင္လာေနာင္သားေတြကိုဘဲ အားထားရေတာ့မွာပါ" ဟု ဦးစိုင္းသန္႔ဇင္ကဆိုသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံလံုး၏ လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္အားသုံးစြဲမႈမွာမဂၢါ၀ပ္၁,၅၀၀ရွိၿပီး အနည္းဆုံး မဂၢါ၀ပ္ ၁,၂၀၀ေလာက္ ရရွိလွ်င္ အဆင္ေျပ သည္ဟု သိရသည္။
ယခုလက္ရွိတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အမွန္ တကယ္လွ်ပ္စစ္ရရွိမႈမွာ အနည္းဆုံး ၃၅၀မဂၢါ၀ပ္မွ အမ်ားဆုံး ၅၈၀မဂၢါ၀ပ္ ထိသာရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာ တစ္ႏုိင္ငံလုံး လုိအပ္သည့္မဂၢါ၀ပ္ထက္ အမွန္တကယ္ သုံးစြဲမႈမွာ သံုးပံု တစ္ပုံ သာရွိသည္။
ေလာင္စာမဲ့လွ်ပ္စစ္နည္းပညာျဖင့္ ထုတ္လုပ္မည္ဆုိလွ်င္ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕တြင္ မဂၢါ၀ပ္ ၄၀ လိုသည္ ဆုိပါက ေပ၁၀၀ ၀န္းက်င္ခန္႔ရွိသည့္ ေနရာတြင္ ၂မဂၢါ ၀ပ္ရွိသည့္ စက္အလုံး၂၀တပ္ဆင္ထားပါက ၄၀မဂၢါ၀ပ္ရရွိမည္။
သုိ႕ဆုိလွ်င္ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလုံး လို အပ္ေနသည့္ လွ်ပ္စစ္ကို ယခုကဲ့သုိ႕ တီထြင္ ဆပြားရင္း အသုံးျပဳသြားမည္ ဟုဆုိသည္။
ယင္းနည္းပညာ၏ ေအာင္ျမင္မႈ အေျခအေနကုိမွ ပေရာ္ဖက္ဆာ ေဒါက္တာစိန္ျမင့္တို႔ အဖြဲ႕က ဇန္န၀ါရီ လ၁၉ရက္ေန႔တြင္ လာေရာက္ ေလ့လာၿပီး နည္းပညာမွန္ကန္သျဖင့္ ဦးစုိင္းသန္႔ဇင္ႏွင့္ ပူးေပါင္းလိုေၾကာင္း ကမ္းလွမ္းထားသည္။
"ဒီပညာရွင္ ေလာကမွာ ဘယ္လုိမွ မျဖစ္ႏိုင္တာကို ဖန္တီးႏိုင္ခဲ့တယ္။ လွ်ပ္စစ္မွာေလာ့စ္ရွိတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႕က သီအုိရီ သေဘာ အရဆုိ သူ႕ကုိ ဘယ္လုိမွ လက္ခံလို႕ မရဘူး။ ဒါကလည္း သူတီထြင္ထားတာ ေအာင္ျမင္ခဲ့လုိ႕သာ။ သူအခုခ်ိန္မွာ ဒီလို လုပ္ခ်င္ပါ တယ္လို႕ ေျပာရင္ သူ႕ကုိ စိတ္မွ ေကာင္းေသးလားလို႕ လူေတြ အထင္ေသးၾကမွာ အမွန္ဘဲ။ သူလည္း မေအာင္ျမင္တုန္းကေတာ့ ႀကဳံခဲ့မွာပါ။ အခုေတာ့ သူဒီနည္းပညာကုိ ေအာင္ျမင္သြားၿပီ" ဟု တ႐ုတ္ပညာရွင္ တစ္ဦးက ေျပာသည္။

Windowsမတတ္၊မၾကာခဏျပဳတ္က်ေနပါက

Windowsမတတ္၊မၾကာခဏျပဳတ္က်ေနပါက

ေရးသားသူ ေလလြင့္သူေလး ,

အငယ္စား - 

အမ်ားဆုံးကေတာ့ Software Patch တစ္ခုခုေၾကာင့္
ျဖစ္ႏုိင္ေခ်႐ွိပါတယ္။ Windows ကုိ automatic update လုပ္ဖုိ႕ Setting
လုပ္ထားခဲ့ရင္ ကုိယ္သတိမထားမိလုိက္ဘဲ System ဖုိင္ေတြကုိ
ေျပာင္းသြားႏုိင္ပါတယ္။ System ဖုိင္ေတြပဲျဖစ္ျဖစ္၊ driver
ဖုိင္ေတြပဲျဖစ္ျဖစ္ update လုပ္လုိက္ၿပီဆုိရင္ မူလ setting ကုိ ကြန္ျပဴတာက
အလုိအေလ်ာက္မွတ္ထားေပးပါတယ္။ တကယ္လုိ႕ ျပႆနာတစ္ခုခု႐ွိခဲ့ မယ္ဆုိရင္
နဂုိမူလပုံစံအတုိင္း ျပန္ထားေပးလုိ႕ရပါတယ္။ XP မွာဆုိရင္ေတာ့ System
Restore ကုိသုံးရင္သုံး၊ ဒါမွမဟုတ္ ကြန္ျပဴတာကုိ Restart လုပ္၊ “တီ”
ဆုိတဲ့ အသံၾကားၾကားခ်င္း F8 ႏွိပ္၊ Last Known Good Configuration
ကုိေ႐ြးၿပီး boot လုပ္လုိက္ရင္ ေျပလည္သြားပါလိမ့္မယ္။

အလတ္စား -
Last Known Good Configuration ကမကယ္ႏုိင္ဘူးဆုိရင္ေတာ့
hardware ပစၥည္းတစ္ခုခု၊ ဒါမွမဟုတ္ System Software
တစ္ခုခုပ်က္သြားတာျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာ သိႏုိင္ေအာင္ Safe Mode
နဲ႕၀င္စစ္ေဆးၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။ Safe Mode ဆုိတာကေတာ့ မ႐ွိမျဖစ္လုိအပ္တဲ့
Keyboard, Mouse, Monitor driver ေတြကလြဲရင္ က်န္ driver ေတြ
အားလုံးကုိျဖဳတ္ခ်ထားတဲ့ diagnosis လုပ္ဖုိ႕ အထူးစီမံထားတဲ့စနစ္တစ္ခုပါ။
SafeMode ထဲ၀င္ဖုိ႕ ကြန္ျပဴတာကုိ reboot လုပ္ၿပီး screen အမဲႀကီး
ေပၚလာတာနဲ႕ F8 ကုိႏွိပ္လုိက္ရင္ Windows ကုိဘယ္လုိ Mode နဲ႕ boot
လုပ္မလဲဆုိတာကုိ ေ႐ြးေပးလုိ႕ရတဲ့ menu ေပၚလာၿပီး အဲဒီက တစ္ဆင့္ SafeMode
ကုိေ႐ြးကာ enter ေခါက္လုိက္ရင္ ရပါတယ္။
Graphic Card driver ကုိပါ
ျဖဳတ္ထားမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ပုံမွန္ျမင္ေနက် လွလွပပပုံစံနဲ႕ျမင္ရမွာေတာ့
မဟုတ္ပါဘူး။ Hardware ေၾကာင့္ ျပႆနာျဖစ္ေနတာလားသိႏုိင္ဖုိ႕ Start >
Control Panel > Performance and Maintenance > System >
Hardware > Device Manager ကုိသြားၿပီး စစ္ေဆးၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။
အ၀ါေရာင္ question mark ေလးေတြျမင္ေနရၿပီဆုိရင္ေတာ့ အဲဒီ device
မွာျပႆနာ႐ွိေနပါၿပီ။ Double click ႏွိပ္ၿပီး ေပၚလာတဲ့ message အေပၚမူတည္ကာ
ဆက္လက္ ေျဖ႐ွင္းသြားရပါမယ့္။ Software တစ္ခုခု install လုပ္ၿပီးမွ
စက္ကမတတ္ေတာ့တာဆုိရင္ေတာ့ Start > Control Panel > Add or Remove
Programs ကုိသြားၿပီး အဲဒီ Program ကုိ unistall လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။ အစစအရာရာ
စစ္ေဆးၿပီးရင္ စိတ္ခ်ရၿပီဆုိရင္ေတာ့ စက္ကုိ ပုံမွန္အတုိင္းပဲ reboot
လုပ္ၿပီး ဆက္သုံးႏုိင္ပါၿပီ။

အျပင္းစား 
- Safe Mode နဲ႕မကယ္ႏုိင္ဘူးဆုိရင္ေတာ့ သိပ္မလြယ္ပါဘူး။ Windows
ရဲ႕ System ဖုိင္ေတြမွာ ျပႆနာ႐ွိေနတာ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ Hard disk ကုိ
format မေကၽြးခင္ ရလုိ႕ရျငား Repair ေလးလုပ္ၾကည့္လုိက္ပါဦး။ Windows
Installer CD ေလးနဲ႕ boot လုပ္ၿပီး “To set up Windows XP now” ကုိေ႐ြးကာ
enter ေခါက္၊ license agreement ကုိ accept လုပ္ၿပီး အရင္႐ွိၿပီးသား
Windows ရဲ႕ Installed path ကုိလာျပပါလိမ့္မယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ C:\WINDOWS
ျဖစ္ေလ့႐ွိပါတယ္။ အဲဒီမွာ “To repair the selected Windows XP
Installation” အတြက္ R ကုိႏွိပ္လုိက္ရင္ Windows ရဲ႕ဖုိင္ေတြကုိ reinstall
လုပ္သြားၿပီး စက္က restart လုပ္သြားပါလိမ့္မယ္။
ကံေကာင္းေထာက္မလုိ႕စက္ျပန္တက္လာၿပီ ဆုိရင္ေတာ့ firewall ကုိ On ထားၿပီးမွ
Start > All Programs > Windows Update ကုိသြားကာ patch ေတြကုိ
အင္တာနက္ကတစ္ဆင့္ install လုပ္ႏုိင္ပါၿပီ။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အတၳဳပၸတၱိ ရုပ္ရွင္ရုိုက္ကူးေတာ့မယ္

2011-12-03

ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈသမုိင္းကို ေနာက္ခံထားၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ အတၳဳပၸတၱိ ကို ရုပ္ရွင္အျဖစ္ ရုိုက္ကူးႏုိင္ဖို႔အတြက္ ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဟာ ရုပ္ရွင္နယ္ပယ္က ထင္ရွားတဲ့ ဒါရုိက္တာေတြ၊ ရုပ္ရွင္သရုပ္ေဆာင္ေတြကို ေနအိမ္မွာ ဖိတ္ေခၚၿပီး ဒီကေန႔ ေန႔လည္ပိုင္းက ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။

AFP

ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကို တည္ေထာင္ခဲ့သူ လြတ္လပ္ေရး ဖခင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို လန္ဒန္ၿမိဳ႕တြင္ ေတြ႕ျမင္ရစဥ္ မွတ္တမ္းပံုျဖစ္ပါသည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ ဘဝဇာတ္ေၾကာင္းကို ရိုက္ကူးရာမွာ အႏုပညာေျမာက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္အတန္းမီတဲ့ ရုုပ္ရွင္ကားတကား ျဖစ္ဖို႔ လိုလားတယ္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေဆြးေႏြးပြဲ စတင္ခ်ိန္မွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“က်မတို႔ရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးသမိုင္းကို သရုပ္ေဖာ္တဲ့ ရုပ္ရွင္တခု ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ က်မတို႔ႏိုင္ငံအတြက္ သမိုင္းမွာ တကယ့္ကို အႏုပညာအရေရာ သမိုင္းအရေရာ မွတ္တမ္းတင္ေလာက္တဲ့၊ အႏုပညာေျမာက္တဲ့ အလုပ္တခု ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ တခါမွ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီေလာက္အထိ ေျမာက္တဲ့ဟာ မျဖစ္ဖူးသလုိ၊ ေနာက္ဆံုးမဟုတ္ဘူး ပထမဦးဆံုး၊ ေနာက္လည္း အမ်ားႀကီးလာမယ္။ တခါမွ ဒီေလာက္ေတာင္ သမိုင္းကို တိတိက်က် အေျခခံတဲ့ ဟာမ်ိဳး မရွိေသးဘူးဆုိတာ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ဆုိေတာ့ အဲဒါကို အားလံုးဝုိင္း ကူညီမွျဖစ္မယ္။ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ဒီလုိ ရုပ္ရွင္အတြက္ သံုးႏွစ္ဆိုတာ အင္မတန္နည္းတယ္ဆုိတာ က်မ သေဘာေပါက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ ၂ဝ၁၅ ကလည္း ေဖေဖ့ရဲ႕ ႏွစ္တရာ ျပည့္ႏွစ္ဆုိေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ထုတ္ႏုိင္ခ်င္တယ္”

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အတၳဳပၸတၱိ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ ရုိက္ကူးႏုိင္ဖို႔ သုေတသန ေကာ္မီတီတရပ္ကိုလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နာယကအျဖစ္ ဦးေဆာင္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီး ဝါရင့္ ဒါရုိက္တာႀကီးေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ ေမာင္မုိးသူ၊ စံေရႊေမာင္ (ေခၚ) ဦးေအာင္လြင္နဲ႔ ကိုဇာဂနာ၊ ေမာင္မ်ဳိးမင္း (ရင္တြင္းျဖစ္)၊ ဦးဇင္ဝိုင္း စသူေတြ ပါဝင္ၿပီး လုိအပ္မယ့္ ကုန္က်ေငြအတြက္ ရုပ္ရွင္ေလာကသားေတြက ဝိုင္းဝန္း ရွာေဖြေပးမယ္လို႔ ကတိေပးၾကေၾကာင္း သိရပါတယ္။

ဒီဇာတ္ကားကို လာမယ့္ ၃ ႏွစ္အတြင္း အၿပီး ရုိက္ကူးမွာျဖစ္ၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲဲ႕ အႏွစ္ ၁ ရာျပည့္ ေမြးေန႔ျဖစ္တဲ့ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္မွာ ရုံတင္ျပသႏုိင္ေအာင္ စီစဥ္ၾကမယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆုံပြဲမွာ ရုပ္ရွင္ဒါရုိက္တာေတြ၊ ရုပ္ရွင္သရုပ္ေဆာင္ေတြနဲ႔ ရုပ္ရွင္ထုတ္လုပ္သူ စုစုေပါင္း လူ ၁ ရာေက်ာ္ တက္ေရာက္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဒီကေန႔ ေဆြးေႏြးပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒါရိုက္တာ ေမာင္မ်ဳိးမင္း (ရင္တြင္းျဖစ္) ကို ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထား ပါတယ္။

ေက်ာင္းဆရာလုပ္ေတာ့မည့္ Hip Hop အဆုိေတာ္

 

Gzaသည္ ဟားဗက္တကၠသိုလ္တြင္ ဒီဇင္ဘာ (၁)ရက္ေန႔၌ အာဖရိကန္ဖြားမ်ား၏ ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခုကို ဦးေဆာင္ ေဆြးေႏြးမည္ျဖစ္

Posted on Nov 25 11 - 12:33 PM | Hits : 930

နာမည္ေက်ာ္ Hip Hopဂီတအဖြဲ႕ Wu-Tang Clanမွ အဖြဲ႕၀င္ တစ္ဦးျဖစ္သူ Gzaတစ္ေယာက္ အလုပ္ေျပာင္းသြားၿပီ ျဖစ္သည္။ ၎သည္ ဒီဇင္ဘာလမွ စၿပီး ဟားဗက္တကၠသိုလ္တြင္ ေက်ာင္းသားမ်ားကို Lectureရိုက္ေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ Gzaသည္ ဟားဗက္တကၠသိုလ္တြင္ ဒီဇင္ဘာ (၁)ရက္ေန႔၌ အာဖရိကန္ဖြားမ်ား၏ ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခုကို ဦးေဆာင္ ေဆြးေႏြးမည္ျဖစ္သည္။

ယင္းတြင္၎၏ဂီတသမားဘ၀ ျဖတ္သန္းမႈမ်ားကိုပါ ျပန္ေျပာင္းေျပာ
ဆိုသြားမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ Wu-Tang Clanကို ဖြဲ႕စည္းပံုႏွင့္ ၎တုိ႔၏ သီခ်င္းစာသားမ်ား အေၾကာင္းကိုလည္း ေဆြးေႏြးသြားမည္ဟု သိရသည္။ ၎၏ အစီအစဥ္ အၿပီးတြင္ ဟားဗက္ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ေမးခြန္းကို ေျဖၾကားရန္လည္း Gzaက စီစဥ္ထားသည္။ RollingStone.com၏ အဆိုအရ Gzaႏွင့္ ဟားဗက္မွ တာ၀န္ရွိသူမ်ားၾကား အဆိုပါ ေဟာေျပာေဆြးေႏြးပဲြ အစီအစဥ္အတြက္ အၿပီးအျပတ္ သေဘာတူညီမႈ ရရွိထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။

အမည္ရင္း ဂယ္ရီဂရိုက္စ္ျဖစ္ေသာ အဆိုေတာ္သည္ အေမရိကန္ ပညာေရး ဖြဲ႕စည္းမႈဌာနသို႔လည္း အဆိုပါ အစီအစဥ္အၿပီးတြင္ သြားေရာက္ လည္ပတ္မည္ဟု သိရွိရသည္။ Gzaသည္ (၂၀၁၂)ခုႏွစ္တြင္ ၎၏ တစ္ကိုယ္ေတာ္ အယ္လ္ဘမ္ကို ထုတ္ေ၀ႏုိင္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ေနေၾကာင္းလည္း သိရွိရသည္။

'အာဒမ္ရယ္၊ ဧ၀ရယ္၊ ဒႆရယ္' ထဲက ဇာတ္ေကာင္စ႐ိုက္နဲ႔တူညီတဲ့ သက္မြန္ျမင့္

Posted on Jun

မၾကာမီ႐ံုတင္ျပသေတာ့မည့္ "အာဒမ္ရယ္၊ ဧ၀ရယ္၊ ဒႆရယ္" ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားတြင္ ခ်စ္သူကို မ်က္စိမွိတ္ယံုၾကည္ခ်စ္ခင္ၿပီး ဘာမဆို ခြင့္လႊတ္နားလည္ေပးတတ္ေသာ ေငြလသာ ဇာတ္ေကာင္စ႐ိုက္ႏွင့္ သူမ၏ႏွလံုးသားခံစားခ်က္မ်ားမွာ အနီးစပ္ဆံုးတူညီေၾကာင္း ယင္းဇာတ္ကားကို အထူးပြဲျပသသည့္ေန႔က သက္မြန္ျမင့္ကေျပာသည္။ "သက္မြန္က အခ်စ္ႀကီးပါတယ္။ အခ်စ္ကိုလည္း တန္ဖိုးထားပါတယ္။ ခ်စ္မိၿပီဆိုရင္ သိပ္ၿပီးေတာ့ မစဥ္းစားဘူး။ မစဥ္းစားဘူးဆိုတာက ငါ႐ွံဳးေနရၿပီလား၊ ငါအနစ္နာခံေနရၿပီလားဆိုတာေတြကို မစဥ္းစားတာ။ ကိုယ္ဘာလုပ္ေပးလို႔ရမလဲ။ လုပ္ေပးလို႔ရတာေတြ လုပ္ေပးတယ္။ သူေကာင္းစားဖို႔ စဥ္းစားေပးတယ္။ သူ႔အေပၚေစတနာထားတယ္။ 'အာဒမ္ရယ္၊ ဧ၀ရယ္၊ ဒႆရယ္' ဇာတ္ကားထဲက ေငြလသာ ဇာတ္ေကာင္နဲ႔ဆို အျပင္ကသက္မြန္ပံုစံက အမ်ားႀကီးနီးစပ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေငြလသာက ေတာ္ေတာ္လိမၼာပါတယ္။ သက္မြန္ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ဆိုးတယ္(ရယ္လ်က္) ဆိုးခ်င္တာေပါ့ေနာ္။ လူတစ္ေယာက္ ကိုယ့္ကိုတကယ္ခ်စ္ရင္ ဘယ္ေလာက္ထိသည္းခံႏိုင္မလဲလို႔ ဆိုးၾကည့္ခ်င္တာေပါ့ေနာ္။ ေငြလသာက်ေတာ့ ဘာမွမရွိဘူး။ ေပးဆပ္ျခင္းသက္သက္နဲ႔ေပါ့" ဟုေျဖၾကားခဲ့သည္။ ယင္းဇာတ္ကား႐ိုက္ကူးစဥ္က ဒီဗီဒီဇာတ္ကားအျဖစ္သာ ႐ိုက္ကူးခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအခါ ဖလင္အျဖစ္ကူးေျပာင္းကာ လက္ရွိ႐ံုတင္လ်က္ရွိေသာ 'ပင္လယ္ထက္ ေန၀န္းနီ' ဇာတ္ကားအၿပီးတြင္ ႐ံုတင္ျပသေတာ့မည္ျဖစ္သည္။

ေရးသားသူ - ေအးသူစံ
Credit - 7Day News, Vol(10) issue(14)

မင္းတုိ႕သံုးေယာက္ကို အလုပ္ျဖဳတ္တယ္ (ဟာသ)

ဒီလိုပါပဲဗ်ာ……….လူဆိုတာ ဘယ္လိုေနေန……..အျပစ္ျမင္ခ်င္ရင္ေတာ႕ အျပစ္ရွာလို႕႕႔ရတာေပါ႕ဗ်ာ





ဟုတ္ေတာ႕လည္းဟုတ္တယ္ဗ်
က်ေနာ္ ျမန္မာအမ်ိဳးသား လိဂ္သြားၾကည္႕တာ တစ္ကြင္းလံုးဆူညံေနတာပဲ
(….) အသံေတြနဲ႕ေပါ႕
ဦးေငြၾကည္ေျပာတာလည္း ဟုတ္ပေနာ္

  
မိန္းမနဲ႕ေယာကၤ်ား

လင္မယားႏွစ္ေယာက္ ကားေမာင္းလာရင္း အေတာ္ၾကာတဲ့အထိ စကားမေျပာၾကဘူး။ျဖစ္ပုံက ဒီလို... ကိစၥတစ္ခုကို ျငင္းၾကရင္း ဘယ္သူ႔ဘက္ကမွ မေလွ်ာ့ၾကတာနဲ႔စကားဆက္မေျပာၾကေတာ့ဘဲ တိတ္လာလိုက္တာေလ။ခဏေနေတာ့ ျမည္းၿခံ၊ ဆိတ္ၿခံ၊ ၀က္ၿခံေတြကို ကားေမာင္းရင္း ျဖတ္လာေတာ့
ေယာက်္ားက ရိသဲ့သဲ့လုပ္ၿပီး ``မင္း အမ်ဳိးေတြလား`` လို႔ တင္စီးၿပီး
စကားစလိုက္တယ္။

မိန္းမက တခြန္းပက္ကနဲ ျပန္ေျပာတယ္။ ``ဟုတ္တယ္၊ ေယာက်္ားဘက္က ဟာေတြေလ`` တဲ့။

Archive for ဟာသ

Archive for ဟာသ

၂၀၁၁-၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ပညာသင္ႏွစ္ ျမန္မာစာ ခန္.မွန္ေမးခြန္း

၁။ (က) ေအာက္ပါေမးခြန္းမ်ားကို ေျဖခ်င္သလုိေျဖပါ။
အဂၤလိပ္နာမ္၊ ကုလား၀ိေသသန၊ ဂုဏ္ရည္မျပတျပၾကိယာ၊ နဖူး႒ာန္၊ ေျခမကရိုဏ္း။
(ခ) ေအာက္ပါနာမ္တို႔ကို “ကြက္လပ္” တစ္ခုစီ၌ လစ္လွ်င္လစ္သလို အသံုးျပဳပါ။
ႏွာဘူးၾကီး၊ နင့္ၾကီးေတာ္၊ ဂ်ီပုန္း၊ ေမ်ာက္မ်က္ႏွာ၊ ေကာင္မေလး။
(ဂ) ေအာက္ပါတို႔မွ သံုးခုကို ဆရာမအား ေမး၍ေျဖပါ။
အနမ္း၊ အခ်စ္၊ အလြမ္း၊ အမုန္း၊ အျပံဳး။
၂။ (က) ေအာက္ပါေ၀ါဟာရတို႔အနက္မွ ငါးခု၏ အနက္အဓိပၸါယ္ကို ဆရာမလစ္မွခိုးခ်ပါ။
အပ်ိဳၾကီး၊ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး၊ သူလွတယ္၊ အမုန္းၾကီးသူ၊ အၾကီးၾကီး၊
တရုတ္ေပါက္ေဖၚ။
(ခ) ေအာက္ပါတို႔မွ ငါးခုကို ၀ါက်တစ္ခုစီ၌ နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ထည့္လာေသာ
စာရြက္အခ်ိဳ႕မွခိုးခ်ပါ။
ကန္ေတာ္ၾကီး၊ စံုတြဲ၊ အားရပါးရ၊ အမုန္းဆြဲ၊ မရွက္မေၾကာက္၊ အလြမ္းေျပ၊
အိမ္ကိုျပန္ခဲ့ေတာ့၊ မခံနုိင္ဘူး။
(ဂ) ေအာက္ပါအလကၤာတို႔အနက္မွ ငါးခု ကို သက္ဆိုင္ရာ သင္ခန္းစာမ်ားတြင္
မည္သို႔သံုးထားေၾကာင္း ႏွင့္အဘယ္ေၾကာင့္ ထိုအလကၤာေျမာက္ေၾကာင္း
မိတၱဴဆိုင္မွ ခ်ံဳ႕လာေသာ စာရြက္ျဖင့္ ကူးေျဖပါ။
ဘူ……ဘြတ္ (ျမည္သံစြဲ)၊ ပုရြက္ဆိတ္ေခါင္းေလာက္ (အတိႆယ)၊
ဆင္နင္းျမင္းကန္(ရူပက)၊လင္းတထုိင္သကဲ့သို႔ (ဥပမာ)၊ အေျခာက္တို႔မာယာ
(ရူးမတတ္)၊ ပိုးေျပာင္ၾကီးပုဆိုး ေပါက္သကဲ့သို႔ (ဥပမာ)။
၃။ (က) ေအာက္ပါတို႔အနက္မွ ငါးခုကို ေျဖခ်င္ေျဖ မေျဖခ်င္ အိပ္ေနပါ။
(၁) “ငါ့သမီး …… စာက်က္ေနတယ္” ကဗ်ာကို မည္သူေရးသနည္း။
(၂) “ခ်စ္သူညပ္ေန တို႔ညပ္ေန” သီခ်င္းမွခ်စ္သူႏွစ္ဦးညပ္ရၿခင္းအေၾကာင္းရင္းကိုေရးပါ။
(၃) နာနတ္သီး ကဗ်ာမွ ဆရာမ၏ “တင္” ျပပံုကို ေဖာ္ျပပါ။
(၄)ေထာင္သားႏွင္႔စစ္သားမ်ားအားေကၽြးေသာေကာက္လၽင္ၾကီးဆန္နီတာလန္သည္
မည္သည္႔ဆန္ၿဖစ္သနည္း။
(၅) “ငါ့ရုပ္သည္ သာေခ်ာ၏” ကဗ်ာမွ ဆရာေဇာ္ဂ်ီ၏ ကိုယ္ေနဟန္ထား
ေပ်ာ့ေျပာင္းပံုကို ေဖာ္ျပပါ။
(၆) “သူသာလွ်င္ အသားအမည္းဆံုး” ကဗ်ာကို မည္သူေရးသနည္း။
(၇) “တံခါးေစာင့္ ဗူးေလာက္ရွည္၊ ငါ့မွာေတာ့ လြမ္းေလာက္ေလ” စာသား၏
အဓိပၸါယ္ကို ေရးပါ။
(၈) “ဟို… အတံုး၊ ထိန္ထိန္၀ါ” ဟူသည္ အဘယ္နည္း။
၄။ (က) ေအာက္ပါတို႔အနက္မွ ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ရာ တစ္ပုဒ္ကိုရႊီးပါ။
“အေမေျပာေတာ့ ငယ္ေသးတယ္၊ ေရခ်ိဳးမွသိကြယ္” ကဗ်ာ၏ အဓိပၸါယ္ကိုွ စာစစ္အဖြဲ႕
အၾကိဳက္ေတြ႕ေအာင္ ျဖိီးျဖန္းေရးသားပါ။
(သို႔)
“ရင္ထဲမွာ ဘာညာဘာညာ” ကဗ်ာမွ ခံစားရေသာ ရသကို ေရးပါ။
(ခ) ေအာက္ပါတို႔မွ ငါးခု ကို အေနာက္သို႔လွည့္ၾကည့္ျပီး ခိုးခ်ပါ။
(၁) မင္းတုန္းမင္း၏ (၆၆) ေယာက္ေျမာက္ သားေတာ္၏အမည္ ကို ေဖာ္ျပပါ။
(၂) မိဖုရားဖြားေစာ ေနာက္ဆံုးယူလိုေသာ ေယာက်္ား၏ အမည္ကို ေဖာ္ျပပါ။
(၃) “ေမာင့္ဘ၀…..လင္းတနား” ဟူသည္ အဘယ္နည္း။
(၄) စီးခ်င္းတုိ္က္ပြဲတြင္ ေလာက္ေလးဂြ ကိုင္ေသာ သူရဲေကာင္း၏အမည္ကို ေဖာ္ျပပါ။
(၅) သီေပါမင္း၌ ဖြန္ေၾကာင္နည္း မည္မွ်ရွိသနည္း။
(၆) “ပညာသင္ခါ ေဘာင္းဘီမပါ” ကိုမည္သူေရးသနည္း။
(၇) ေကာသလမင္းၾကီး၏ ႏွစ္လံုးအတိတ္ေပးေသာ အိပ္မက္တစ္ခုကိုေဖာ္ျပပါ။
(၈) နန္းမေတာ္မယ္ႏု၏ လင္ခ်စ္ေဆးေဖာ္စပ္နည္းကို ေဖာ္ျပပါ။
(ဂ) ေအာက္ပါတို႔အနက္မွ ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ရာ တစ္ပုဒ္ကို ျဖီးပါ။
သိဃၤသူ႕သမီးေက်ာက္စာမွ သိဃၤသူ႕သမီး၏ အၾကြားၾကီးပံု၊ ေလလံုးထြားပံု၊ သူ႔ကိုယ္သူ
သက္မြန္ျမင့္ႏွင့္တူပံု၊ရဲေလးအား အေသရရ အရွင္ရရ လုိခ်င္ပံုတို႔ကို အစီအစဥ္တက်
ရွင္းျပပါ။
(သို႔)
“လင္မယားရန္ပြဲ” မွ လင္မယားႏွစ္ဦး၏ ဂုဏ္ရည္ကို ေပၚလြင္ေအာင္ ေရးသားပါ။
၅။ (က) စကားစပ္ႏွင့္တကြ ရွင္းျပပါ။
ဘီးတစ္လက္၊ အညည္း တစ္ခ်က္မညဴး၊ အျပီးသတ္ေအာင္ရွာမယ္ဟဲ့…”သန္း”၊
အခ်ိန္မေတာ္၊ၾကည့္ေတာ့ေနျမင့္ျပီမို႔ အိမ္ျပန္ဖို႔လမ္း၊ ေျခေတာ္လွမ္း…ဒီေန႔ဖို႔ကာ၊
၀င္ေၾကးသံုးရာတန္ျပီတကား။
(ခ) ဗန္ဓူလာ၊ဘုရင္႔ေညာင္၊အေနာ္ရခ်ာ၊ေန၀င္၊ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရူးၾကီးတို႔တြင္ မည္သူသည္
အရက္စက္ဆံုး၊ အယုတ္မာဆံုး၊ အေကာက္က်စ္ဆံုးၿဖစ္သနည္း။ ၄င္း၏ လူသတ္
မုဒိမ္းက်င႔္၊ ခိုးဆိုးဓၿမတိုက္၊ ေပၚတာဆြဲၿပီးေဖါင္ဖ်က္တိုက္ခိုင္းပံု၊ အေပၚဖါးေအာက္ဖိ၊
ေသြးထိုးေၿမွုာက္ပင္႔ေအာက္လမ္းနည္းမ်ားကိုတဖက္ကန္ခတ္ကၽြမ္းက်င္ပံ မ်ားကိုဖင္
္ ေပၚေအာင္ အကဥ္းခ်ေရးပါ။
(ဂ)ေအာက္ပါတို႔မွ ႏွစ္သက္ရာတစ္ပုဒ္ကို စာစီကံုးပါ။
ကန္ေတာ္ၾကီးမွ စံုတြဲမ်ား ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ခ်စ္ၾကည္ႏူးၾကပံု။
(သို႔)
“သန္း” ရွာေနေသာ အမ်ိဳသမီးႏွစ္ေယာက္ အျပန္အလွန္ အတင္းေျပာၾကပံုတို႔ကို
စိတ္၀င္စားဖြယ္ေျဖဆိုပါ။
    -------------------------------------------------------------------------------------------------

တစ္ကိုယ္ေတာ္ေခြကို ကိုယ္ပိုင္သံစဥ္ေတြပဲ လုပ္ခ်င္တဲ႕ ခ်စ္သုေဝ

တစ္ကိုယ္ေတာ္ေခြကို ကိုယ္ပိုင္သံစဥ္ေတြပဲ လုပ္ခ်င္တဲ႕  ခ်စ္သုေဝ

ခ်စ္သုေဝနဲ႔ဆံုေတြ႕ခိုက္ ဂီတ ႐ုပ္ရွင္ဆုိင္ ရာ အေၾကာင္းမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ယခု လိုေမးျဖစ္ခဲ့ပါ တယ္။
    နယ္႐ိႈးေတြ ေတာ္ေတာ္ေလး ဆို ျဖစ္ေနတယ္ေနာ္။
    ဟုတ္ပါတယ္။ ရန္ကုန္႐ိႈး ေတာင္ သိပ္မဆို ျဖစ္ဘူး။ သီခ်င္း ပိုင္းကို ထရီစာ အမ်ားႀကီးဦးစား ေပးေနပါတယ္။ ရန္ကုန္ပြဲကလည္း ငွားမွ ဆုိလို႔ရမွာ ေလ။ အဲဒီေတာ့ နယ္႐ိႈးေတြပဲ ဦး စားေပး ဆုိျဖစ္ ေနတယ္။
  တစ္ကိုယ္ေတာ္ အေခြအတြက္ ျပင္ဆင္ေနၿပီလား။
    ဟုတ္ကဲ့၊ သီခ်င္းေတြ စု ေနပါတယ္။ မိုးတြင္းမွာ ေသေသ ခ်ာခ်ာ Mixing ဆြဲၿပီး ထြက္မယ့္ရက္ ကိုျပင္ဆင္မယ္လို႔စိတ္ကူးထားတယ္။
    ထရီစာကိုယ္တိုင္ေရးထားတဲ႕ သီခ်င္းေတြ ပါမွာလား။
    သီခ်င္းကေတာ့ ေရးထားတာ ေတြရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တစ္ကိုယ္ ေတာ္ေခြမွာေတာ့ ထည့္မသံုးျဖစ္ ေသးပါဘူး။ ထရီစာနဲ႔ အၿမဲလက္တြဲ ေနက် ေတးေရးေတြကိုပဲ ပံုၿပီးအပ္ ထားတယ္။ေတးေရးေတြကထရီစာနဲ႔ လိုက္မယ့္ပံုစံကို ေသေသခ်ာခ်ာနဲ႔ ေရးေပးထားၾကပါတယ္။တစ္ေခြလံုး ကိုယ္ပိုင္သံစဥ္ေတြျဖစ္မယ္ထင္တယ္။
    ငယ္သူမို့မသိပါ ႐ုပ္ရွင္ကားႀကီး ဟာ ထရီစာ အတြက္ ပထမဆံုး ကားႀကီးေနာ္။ အဲဒီဇာတ္ကားနဲ့ ပတ္သက္ၿပီး ဘာ မ်ားေျပာစရာရွိေန သလဲ။
  ဟုတ္ပါတယ္၊ ထရီစာဘဝမွာ ပထမဆံုးေသာ ႐ုပ္ရွင္ကားႀကီးပါ။ ဘာေျပာခ်င္သလဲ ဆုိေတာ့ တစ္ခုပဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ အဲဒီဇာတ္ကားမွာ ပါဝင္ပတ္သက္သူ ေတြဟာထရီစာအေပၚမွာအရမ္းေႏြး ေထြးၾကတယ္။ အဲဒီကားေလး႐ိုက္ ရတာေတာ္ေတာ္ေပ်ာ္တယ္။ အခု ႐ံုတင္ေတာ့ ပရိသတ္ဘက္က ျပန္ ၾကားရတဲ့အသံေတြကလည္းထရီစာ အတြက္ အားေဆးေတြပါပဲ။ အဲဒီ ဇာတ္ကားမွာ ထရီစာလည္း အရမ္း ႀကိဳးစားထားပါတယ္။    

လိုင္းတစ္ခုေျပာင္းထားတယ္ဆိုတဲ့သက္ထားဦး

လိုင္းတစ္ခုေျပာင္းထားတယ္ဆိုတဲ့သက္ထားဦး

သ႐ုပ္ေဆာင္ သက္ ရလာတဲ့ သက္ထား ဦးက လက္ရိွ သူ႔အေန အထားနဲ႔ပတ္ သက္ ၿပီး ''႐ိုက္ဖုိ႔ေနရာ အေနအထား တစ္ခု ေပးတဲ့အတုိင္း ႐ိုက္ေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သီးသန္႔ ခ်ည္းဘယ္အခန္း ရမွ ႐ိုက္မယ္ဆုိ တာမ်ိဳး မရိွဘဲ ကား႐ိုက္ ေနရရင္ ေပ်ာ္တာပါပဲ'' လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဘယ္အခ်ိန္ သက္ ထားဦး ေရွ႕ထြက္လာ မလဲလို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနတဲ့ သူ႔ပရိသတ္ကုိ ''ကုိယ့္ကုိလာငွားတဲ့ က်ရာဇာတ္ ႐ုပ္ အေပၚ ကုိယ္လုပ္ႏုိင္တာကုိ လုပ္ တာပဲ ေကာင္းပါတယ္။ ကုိယ္က ႀကိဳးစားေပမယ့္ ကုိယ့္ကုိငွားတဲ့လူက ရိွဦးမွဆိုေတာ့ ကုိယ့္ရဲ႕စန္းေတြ၊ ကံ ေတြနဲ႔ဆိုင္တယ္။ ကုိယ္ကေတာ့ ႀကိဳး စားေနတာပါပဲ'' လို႔ ေျပာပါတယ္။ အခုဆိုသက္ထား ဦးတို႔တန္းက လူ တခ်ိဳ႕ အဆိုဘက္ ကုိ လုိင္းေျပာင္း သြားသလုိ သက္ ထားဦးေရာ လိုင္း ေျပာင္းဦးမလား ဆိုေတာ့ ''လိုင္း ေျပာင္းထားတာ တစ္ခုရိွတယ္၊၊အက တိုက္ေနတာ။ မ ဆင့္အိမ္မွာ ျမဝ တီ ႐ုပ္သံအတြက္ အကတိုက္ေနတာ၊ ဇူးဇူးေမာင္ရယ္၊ သမီးရယ္၊ အိၿဖိဳးခ်ယ္ရီ ရယ္ သံုး ေယာက္ ကမယ္။ မဆင့္သီခ်င္းဆုိ မယ္။ မဆင့္ရဲ႕အဆိုနဲ႔ အကတိုက္ ေနၾကတာ။ သီခ်င္းတစ္ဝက္ကုိ ေတာ့ မေအးေအးခိုင္က သင္ေပး တယ္။ တစ္ဝက္ကုိေတာ့ မဆင့္က သင္ေပးလို႔ သင္ယူေနတယ္'' လို႔ ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာယူနီကုတ္ဖန္တီးခဲ့သူ

ျမန္မာယူနီကုတ္ဖန္တီးခဲ့သူ 

ျမန္မာစာကို ကြန္ပ်ဴတာေပၚတြင္ အသုံးခ်ႏိုင္ေရးအတြက္ အင္တိုက္အားတိုက္ ပါဝင္လႈပ္ရွားခဲ့ေသာ အဂၤလန္ႏိုင္ငံသား Keith Stribley သည္ ၁၅.၂.၂၀၁၁ေန႔ နံနက္ ၅ နာရီခြဲအခ်ိန္တြင္ ႐ုတ္တရက္ကြယ္လြန္သြားခဲ့ပါသည္။ Keith သည္ သံလြင္ေဆာ့ဖ္ (http://www.thanlwinsoft.org) အမည္ျဖင့္ ကြန္ပ်ဴတာတြင္ျမန္မာစာကိုအဆင္ေျပစြာအသုံးျပဳ ႏိုင္ေရးအတြက္ႀကိဳးစားပမ္းစားေဆာင္႐ြက္ခဲ့သူတစ္ဦးျဖစ္ပါ

သည္။Keithကြယ္လြန္ျခင္းသည္ျမန္မာစာကိုကြန္ပ်ဴတာတြင္အသုံးျပဳႏိုင္ေစရန္ေဆာင္႐ြက္ေနသည့္သူမ်ားအတြက္

တန္ဖိုးမျဖတ္ႏိုင္ေသာ ဆုံး႐ႈံးမႈႀကီးတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္ပါ၍ မိသားစုႏွင့္ထပ္တူထပ္မၽွေက်ကြဲဝမ္းနည္း ရပါေၾကာင္း ကြန္ပ်ဴတာျမန္မာစာ စနစ္ အ​ေကာင္အထည္ေဖာ္ေနသူမ်ား အားလုံးက မွတ္တမ္းတင္ ရင္း ဂုဏ္ျပဳအပ္ပါသည္။
Keith Stribley သည္ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္တြင္ အဂၤလန္ႏိုင္ငံတြင္ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လာေရာက္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသူတစ္ဦးျဖစ္သည္။ကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ဇနီးျဖစ္သူေဒၚခိုင္ဇာဝင္းႏွင့္သမီးေလး ေရဗကၠလင္း

တို႔ ႏွစ္ဦးက်န္ရစ္ခဲ့သည္။ Keith ၏ဈာပနကို ၂၈.၂.၂၀၁၁ ေန႔တြင္ ျမန္မာျပည္တြင္က်င္းပမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ခါးမနာေအာင္ အိပ္စက္နည္းပံုစံ

ခါးမနာေအာင္ အိပ္စက္နည္းပံုစံ 

 နံနက္အိပ္ရာထတိုင္း ခါးနာၿပီး ကိုက္ခဲေနရင္၊ ေမြ႕ရာကလည္း အသစ္ျဖစ္ေနရင္ သင္အိပ္တဲ့ပံုစံအေနအထားကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္ဖို႔ လိုေနပါၿပီလို႔ Atlanta မွ ဒါ႐ို္က္တာ စေကာ့က ဆိုပါတယ္။ ပက္လက္လွန္အိပ္တာက ခါးနဲ႔ ေက်ာ႐ိုးမႀကီးကို သဘာဝမက်တဲ့ အေနအထားမ်ဳိးျဖစ္ေစၿပီး ခါးႂကြက္သား၊ အဆစ္နဲ႔ အာ႐ံုေၾကာေတြေပၚ ဒဏ္သက္ေရာက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အိပ္ရာက ႏိုးထတိုင္း ခါးမနာေအာင္ ေအာက္ပါအတိုင္းအိပ္ပါ။

၁။ ေဘးဘက္ေစာင္းအိပ္တဲ့အခါ ဒူးေတြကို သေႏၶသားပံုစံမ်ဳိး ေကြးထားရင္ ေျခေထာက္ႏွစ္ေခ်ာင္းၾကာင္း ေခါင္းအံုးထားေပးပါ။ ဒီအေနအထားဟာ ခါးအေပၚဝန္ပိေစမႈ အနည္းဆံုးပါ။
၂။ ပက္လက္လွန္ၿပီး မအိပ္ပါနဲ႔။ ပက္လက္လွန္ၿပီ အိပ္တာဟာ ေက်ာ႐ိုးနဲ႔ ခါးအေပၚ ဝန္ပိေစပါတယ္။ တကယ္လို႔ ပက္လက္လွန္ၿပီး အိပ္မက္ဆိုရင္လည္း ခါးေအာက္ပိုင္းက အာ႐ံုေၾကာ (Sciatic Nerve) ေပၚကို ဖိအားေလ်ာ့က်ေစဖို႔ ဒူးေတြေအာက္မွာ ေခါင္းအံုးခုထားပါ။ အိပ္တဲ့အခါ ေမးေစ့ကို ေရွ႕ကိုငိုက္က်မေနေအာင္ လည္ပင္းေအာက္မွာ ေမြးပြပဝါေခါက္ၿပီး ထားပါ။
၃။ ဘယ္ေတာ့မွ ေမွာက္မအိပ္ပါနဲ႔။ ေမွာက္အိပ္တာက ေက်ာ႐ိုးမႀကီးရဲ႕ အေျခက အခံုးအေပၚ ဝန္ပိေစႏိုင္ပါတယ္။
Ref : Good Health

ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ ပံုရိပ္ေပၚသည့္သတင္း အစိုးရ ဆက္တုိက္ေဖာ္ျပ

ဘုရားေသာက္ေတာ္ေရခြက္ အတြင္း ဗုဒၶျမတ္စြယ္ေတာ္ ပုံရိပ္တခု ေပၚေနသည့္အတြက္လာေရာက္
ဖူးေျမာ္သူလူအမ်ားႏွင့္ စည္ကားေနေၾကာင္း အစိုးရထုတ္သတင္းစာမ်ားတြင္ ရက္ဆက္ ေရးသားေနသည္ကို
ေတြ႕ရသည္။ရန္ကုန္တိုင္း မဂၤလာဒံုၿမိဳ႕နယ္ ေပါက္ကုန္းရပ္ကြက္ မဥၥဴသကလမ္းေန ဦးထြန္းျမင့္၏ ေနအိမ္ရွိ ဘုရားေသာက္ေတာ္ေရခြက္ အတြင္း ဗုဒၶျမတ္စြယ္ေတာ္ ပုံရိပ္တခု ေပၚေနသည္ကို ႏို၀င္ဘာ ၂၂ ရက္ေန႔ ညေန ၈ နာရီခန္႔မွ စ၍ ယေန႔ထိ ေတြ႕ေနရဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

Alpine ေသာက္ေရသန္႔ဗူးေပၚတြင္ ျမင္ရသည့္ ပံုရိပ္မ်ား(ဓာတ္ပံုmoemaka.com)

ယေန႔ထုတ္ ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာတြင္ “ႏို၀င္ဘာလ ၂၂ ရက္ေန႔ည ၈ နာရီခန္႔၌ တီဗီကထုတ္လႊင့္ေန

သည့္ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ သတင္းအား ၾကည့္ေနစဥ္ လွ်ပ္စစ္မီး ျပတ္ေတာက္သြား၍ ဖေယာင္းတိုင္ႏွင့္ အေမႊးတိုင္ ပူေဇာ္ရာမွ ဘုရားစင္ရွိ ေသာက္ေတာ္ ေရခြက္အတြင္း ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ ပုံရိပ္ ေပၚေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္” ဟူ၍ ေရးသားထားသည္။ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ကုိ ႏို၀င္ဘာလ ၆ ရက္ေန႔တြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ 

ပင့္ေဆာင္ အပူေဇာ္ ခံခဲ့ၿပီးေနာက္   ေကာလာဟာလ သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ေရာင္းခ်ေနသည့္ ေရသန္႔ဗူး တခ်ဳိ႕တြင္လည္း ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ ပုံရိပ္ ထင္ေနေၾကာင္း၊ ထိုသို႔ ထင္လာေသာ စြယ္ေတာ္ပံုရိပ္မ်ားကို ထုိင္ကန္ေတာ့သူမ်ား ရွိေနေၾကာင္း သတင္းမ်ားႏွင့္ ဓာတ္ပုံမ်ား facebook ႏွင့္ ဘေလာ့တခ်ိဳ႕တြင္  ျပန္႔ႏွံ႔ေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။

“facebook ေတြ၊ ဘေလာ့ေတြမွာ တေယာက္ခ်င္း ေရးၾကတယ္ဆိုတာက မွားတာျဖစ္ျဖစ္၊ မွန္တာျဖစ္ျဖစ္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေရးခြင့္ရွိေတာ့ အတည္ျပဳရတာ ခက္တယ္။ ဒီေတာ့ ေကာလာဟာလ လို႔ပဲ တခ်ဳိ႕က သေဘာထား တတ္ၾကေပမယ့္ အစိုးရပိုင္ မီဒီယာေတြကပါ ထပ္ၿပီး ေရးလာေတာ့ ဟုတ္မ်ားေနမလား ဆိုၿပီး လူေတြၾကားမွာ ျဖစ္ေနတယ္” ဟု ရန္ကုန္ အေျခစိုက္ သတင္းေထာက္တဦးက ေျပာသည္။

နည္းပညာႏွင့္ ေပ်ာ္ေမြ႔ေနၾကသည့္ လူငယ္မ်ားက အယုံအၾကည္ နည္းပါးၾကေသာ္လည္း လူႀကီးအမ်ားစုကမူ ထုိသို႔ ေသာက္ေတာ္ ေရခြက္ႏွင့္ ေရသန္႔ဗူးမ်ားတြင္ ဗုဒၶျမတ္စြယ္ေတာ္ ေပၚသည္ ဆိုျခင္းကို ယုံၾကည္ၾကေၾကာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံ လူငယ္တဦးက ဆိုသည္။

“တေယာက္က စၿပီးေတာ့ စြယ္ေတာ္ပုံ ျမင္ရတယ္ ေျပာလိုက္တာနဲ႔ ေနာက္လူေတြကလည္း အဟုတ္မွတ္ၿပီး စိုက္ၾကည့္ ၾကတယ္၊ စိုက္ၾကည့္တာ နည္းနည္းၾကာလာရင္ တကယ္ပဲ စြယ္ေတာ္လိုုလို စိတ္ထဲက ျဖစ္လာတတ္တဲ့ သေဘာပါ” ဟု
သတင္းေထာက္ တဦးက ေျပာသည္။

၎ကိုယ္တိုင္ ဓာတ္ပုံ႐ိုက္ရန္ သြားေရာက္ခဲ့ေသာ္လည္း စြယ္ေတာ္ပုံကို ထင္ထင္ရွားရွား မျမင္ခဲ့ရေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္သာက္ေတာ္ေရခြက္ထဲမွစြယ္ေတာ္ကိုအခ်ိန္ေပး၍လာေရာက္ၾကည့္႐ႈသူအမ်ားအျပား ေတြ႔ခဲ့ရေၾကာင္း

ဆက္ေျပာသည္။

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ကို ျမန္မာႏိုင္သုိ႔ ပင့္ေဆာင္ပူေဇာ္မႈ ခံယူခဲ့သည္မွာ ယခုအႀကိမ္သည္ ၄ ႀကိမ္ေျမာက္ျဖစ္ၿပီး ယခုကဲ့သို႔ ပင့္ေဆာင္ အပူေဇာ္ခံယူသည္ကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားအၾကား အျမင္အမ်ဳိးအမ်ဳိး ကြဲျပားလွ်က္ ရွိသည္။

ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ျမတ္ အစစ္အမွန္ကုိ ဖူးေျမာ္ခြင့္ရေသာေၾကာင့္ ၀မ္းသာ ပီတိျဖစ္ၾကသူမ်ား ရွိသကဲ့သို႔ တခ်ဳိ႕ကလည္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ဘာသာေရး မိႈင္းတိုက္မႈ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚလြမ္းမိုးလိုမႈ တခုဟု ယူဆသူမ်ားရွိသည္။

ဗုဒၶစြယ္ေတာ္အတြက္ လွဴဒါန္းေငြ ရရွိမႈအေနျဖင့္ ႏို၀င္ဘာလ ၆ ရက္ေန႔မွ ၂၁ ရက္ေန႔အထိ က်ပ္သိန္းေပါင္း ၄၅၈၀ႏွင့္ႏိုင္ငံျခားေငြ၊လက္၀တ္ရတနာအမ်ဳိးအတြက္တန္ဖိုးက်ပ္၁၂၂၆သိန္း ရရွိထားၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း

ႏို၀င္ဘာလ ၂၃ ရက္ေန႔ထုတ္ အစိုးရ သတင္းစာမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ယခင္ နအဖ အစိုးရ အႀကီးအကဲေဟာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊ (ၿငိမ္း) + ေဒၚႀကိဳင္ႀကိဳင္ မိသားစုကလည္း ေဒၚလာ ၁၃၀၀ ႏွင့္ လက္၀တ္ရတနာ တခ်ဳိ႕ လာေရာက္လွဴဒါန္းခဲ့သည္ဟု အစိုးရ သတင္းစာမ်ားတြင္ ယမန္ေန႔က ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

ျမန္မာျပည္သူမ်ား၏ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ၊ ကုန္ေစ်းႏွႈန္း ႀကီးျမင့္မႈ၊ ျပည္တြင္း မၿငိမ္သက္မႈ စသည္တို႔ေၾကာင့္ စိတ္ဓာတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ က်ဆင္းေနခ်ိန္တြင္ ျပည္သူမ်ားအား အာ႐ုံ ေျပာင္းလဲသြားေစလိုေသာေၾကာင့္ ေသာက္ေတာ္ေရ ခြက္ထဲတြင္ ဗုဒၶျမတ္ စြယ္ေတာ္ပံုရိပ္ ေပၚေနသည္ဟု ျမန္မာအစိုးရကပင္ ဖန္တီးျခင္း ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရး စိတ္ပါ၀င္စားသူမ်ားက ေ၀ဖန္ေျပာဆိုၾကသည္။

ဘာသာေရးအေပၚ ယုံၾကည္မႈလြန္ကဲသည့္ ျမန္မာျပည္သူမ်ားအေပၚ ခုတုံးလုပ္ကာ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ တ႐ုတ္အစိုးရ တို႔ ပူးေပါင္းၿပီး အာ႐ုံေျပာင္းရန္ ႀကိဳးစားေနသည္ဟု နစ္ေနမန္း ဘေလာ့တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္အျပင္ တ႐ုတ္အစိုးရကိုလည္း ျပင္းထန္စြာ ေ၀ဖန္ထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

ဗုဒၶျမတ္စြယ္ေတာ္ကုိ တရုတ္ျပည္ ျပင္ပသုိ႔ ၇ ႀကိမ္ ပင့္ေဆာင္ခ့ဲရာ ၄ ႀကိမ္မွာ ျမန္မာျပည္သုိ႔ ျဖစ္ေၾကာင္း တ႐ုတ္ သာသနာေရး၀န္ႀကီး Mr. Wang Zuo An က ရွင္းျပခ့ဲသည္ဟု ႏို၀င္ဘာ ၁၁ ရက္ေန႔ ထုတ္ အစိုးရသတင္းစာမ်ားတြင္ ေရးသားထားသည္။

“ျမန္မာနဲ႔တ႐ုတ္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ အၾကား ညီရင္းအစ္ကိုလို ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးမႈ ေဖာ္ျပရာေရာက္သလို ေရစက္ရွိလို႔ ဒီလိုဆုံၾကရတယ္ လို႔လည္း ေျပာလို႔ရပါတယ္” ဟု တ႐ုတ္ သာသနာေရး၀န္ႀကီးက ဆိုသည္။

ဗုဒၶျမတ္စြယ္ေတာ္သည္ ဦးႏုအစိုးရ လက္ထက္ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ပထမဆုံးအႀကိမ္ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ၁၉၉၄၊ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တို႔တြင္ ထပ္မံ ေရာက္ရွိခဲ့ဖူးသည္။

ယခုလတ္တေလာတြင္ ဗုဒၶျမတ္စြယ္ေတာ္၏ ပုံရိပ္မွာ ေသာက္ေတာ္ေရခြက္ႏွင့္ ေရသန္႔ဗူးေပၚ၌ ေပၚေနသည္ဟု သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚေနသကဲ့သို႔ပင္ ယခင္ နအဖ စစ္အစိုးရ လက္ထက္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ဦးခင္ညြန္႔ ေက်ာက္ေတာ္ႀကီး ဘုရားကို တည္ခါစတြင္ ဓာတ္ေတာ္ေတာက္သည္ဟု ဆိုကာ နံနက္အ႐ုဏ္တက္ခ်ိန္ ေစာေစာထ ဖူးေျမာ္ခဲ့သူမ်ား ရွိခဲ့သည္။

ထိုကဲ့သို႔ ဓာတ္ေတာ္ေတာက္ျခင္းသည္ နည္းပညာမ်ား အသုံးျပဳ၍ ေဆာက္လုပ္သူ အင္ဂ်င္နီယာမ်ားက လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္း  ျဖစ္ေၾကာင္း ေဝဖန္သူမ်ား ရွိခဲ့သကဲ့သို႔ ဘုရား တည္ကာစ ဘုရားဖူး ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ျပည့္လွ်ံခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀၀၄ ခုႏွစ္တြင္  ဦးခင္ညြန္႔ အထိမ္းသိမ္းခံခဲ့ရၿပီးေနာက္ ဘုရားဖူးသူ နည္းပါးသြားခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ယခုအခါ ေက်ာက္ေတာ္ႀကီးဘုရား ဓာတ္ေတာ္ ေတာက္သည္ဟု ေျပာဆိုသံလည္း မၾကားရေတာ့ေပ။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ခင္ညြန္႔၏ စစ္ေထာက္လွမ္းေရး ႀကီးစိုးစဥ္ကာလက ရဟႏၱာ သူေတာ္စင္မ်ား ေပၚထြက္ေနေၾကာင္း၊ ေကာင္းကင္တြင္ စ်ာန္ႏွင့္ႂကြေနသည္ကို တခ်ဳိ႕က ဖူးျမင္ရေၾကာင္း စသည့္ သတင္းမ်ားလည္း ထြက္ေပၚခဲ့ဖူးသည္။

 

ေခ်ာကလက္၏ လူသိမမ်ားေသးေသာ က်န္းမာေရး အက်ဳိးေက်းဇူး

 ေခ်ာကလက္၏ လူသိမမ်ားေသးေသာ က်န္းမာေရး အက်ဳိးေက်းဇူး

ေခ်ာကလက္မွာ Phenols လို႔ေခၚတဲ့ အစြမ္းထက္ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္းေပါႂကြယ္ဝစြာ ပါဝင္ေနပါတယ္။

ေခ်ာကလက္ တစ္ေအာင္စခဲြ အရြယ္အတံုးေသးတစ္ခုမွာ ဝိုင္နီငါးေအာင္စဝင္ တစ္ဖန္ခြက္စာေလာက္ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္း ပါဝင္ေနပါတယ္။ အျဖဴေရာင္ ေခ်ာကလက္ထက္ အေရာင္ရင့္ ေခ်ာကလက္က က်န္းမာေရးနဲ႔ ပိုမိုညီၫြတ္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းေတြကိုေတာ့ လူအမ်ားသိၿပီးသား ျဖစ္မွာပါ။

ေနာက္ထပ္သတင္းေကာင္း၏ေခ်ာကလက္မွာ ပါဝင္တဲ့အဆီ သံုးပံုတစ္ပံုဟာ Stearic လို႔ေခၚတဲ့ ကိိုယ္လက္စထေရာ အက်ဳိးျပဳအဆီျဖစ္ၿပီး က်န္အဆီသံုးပံုႏွစ္ပံုကေတာ့ Oleic acid လို႔ေခၚတဲ့ မျပည့္ဝဆီ ျဖစ္ပါတယ္။ ပင္ဆဲလ္ေဗးနီးယား သုေတသီေတြက လူ ၂၃ ဦးကို တူညီတဲ့ အစားအေသာက္ေကၽြးၿပီး တခ်ဳိ႕လူေတြကို အမည္းေရာင္ ေခ်ာကလက္ ၁၆ ဂရမ္နဲ႔ ကိုကိုးမႈန္႔ ၂၂ ဂရမ္ ထပ္မံေကၽြးတဲ့အခါ ေခ်ာကလက္ စားသူေတြဟာ မစားသူေတြထက္ မေကာင္းတဲ့ LDL ကိုလက္စထေရာပမာဏ ပိုေလ်ာ့က် ခဲ့တာကို ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။

Tips!
ေခ်ာကလက္ စားခ်င္စိတ္ျပင္းျပေနလွ်င္
- အမည္းေရာင္ကို ေရြးပါ
အမည္းေရာင္ ေခ်ာကလက္မွာ တျခားေခ်ာကလက္အမ်ဳိးအစားေတြထက္ Phenolsဓာတ္ပိုမိုပါဝင္ေနပါတယ္။
ႏို႔ေခ်ာကလက္ေတြမွာေတာ့ ျပည့္ဝဆီေတြ ျဖစ္တဲ့ ႏို႔အဆီ ပါဝင္ေနတာေၾကာင့္ မေရြးသင့္ပါ။
- စေတာ္ဘယ္ရီသီး ထည့္စားပါ
ေခ်ာကလက္ ပူပူတစ္ခြက္ထဲ စေတာ္ဘယ္ရီသီး ထည့္တာဟာ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ ပစၥည္းမ်ားမ်ားပါဝင္တဲ့ သေရစာတစ္မ်ဳိးပါပဲ။ ေခ်ာကလက္ပူပူထဲ စေတာ္ဘယ္ရီသီး မထည့္ခင္ ေျခာက္ေသြ႕ေနဖို႔လိုပါတယ္။
- အမ်ဳိးအစား ေကာင္းေကာင္း ေရြးစားပါ
အေကာင္းဆံုး ေခ်ာကလက္ကို ေရြးဝယ္ပါ။ ဒါမွသာ ေခ်ာကလက္ပမာဏ မ်ားမ်ားထက္ ပမာဏနည္းနည္း
စား႐ံုနဲ႔ ေက်နပ္သြားပါလိမ့္မယ္။

Ref : Good Health

ျပည္ပေအဂ်င္စီမ်ား မ႐ိုးသားလွ်င္ Online မွတစ္ဆင္႔ တိုင္ၾကားခြင္႕ျပဳ

ျပည္ပေအဂ်င္စီမ်ား မ႐ိုးသားလွ်င္ Online မွတစ္ဆင္႔ တိုင္ၾကားခြင္႕ျပဳ

ေရးသားသူ SaiKoThu ,
ျပည္ပ ထြက္ခြာ လုပ္ကိုင္မည့္ အလုပ္     သမားမ်ား အေနႏွင့္ ျပည္ပ ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ သြားေရာက္     အလုပ္လုပ္ ကိုင္ႏိုင္ရန္ ခ်ိတ္ဆက္ လုပ္ကိုင္ ရေသာ     ျပည္ပ အလုပ္ အကိုင္   ေအဂ်င္စီ မ်ားက မ႐ိုးမသား  လုပ္ေဆာင္

မႈမ်ားရွိလာလွ်င္ အလုပ္သမားဝန္ႀကီးဌာနသို႔ Online မွတစ္ဆင့္ တိုင္ၾကားခြင့္ျပဳေၾကာင္း ေနျပည္ေတာ္ အလုပ္သမားၫႊန္ၾကားေရးဦးစီးဌာန၏တာဝန္ရွိသူတစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။ "www.mol.gov.mm Website ကေန တိုင္ၾကားႏိုင္ပါတယ္။ အတတ္ႏိုင္ဆံုးေျဖရွင္းေပးမွာပါ"ဟု ၄င္းကရွင္းျပသည္။ Online မွတစ္ဆင့္ တိုင္ၾကားႏိုင္သကဲ့သို႔ ႐ံုးအမွတ္ ၅၁၊ ေနျပည္ေတာ္ အလုပ္သမားဝန္ႀကီးဌာန အလုပ္သမားၫႊန္ၾကားေရးဦးစီးဌာနသို႔လည္း စာျဖင့္ တိုင္ၾကားႏိုင္ေၾကာင္း ေနျပည္ေတာ္ရွိ အလုပ္သမားဝန္ႀကီးဌာနထံမွ သိရသည္။ "တိုင္ႏိုင္တာေတာ့သိတယ္။ ဘယ္လိုတိုင္ရမလဲဆိုတာ မသိတာခက္တာ။ အခုသိၿပီ။ အခက္အခဲေပၚလာရင္ေတာ့တိုင္ၾကားမွာပါ" ဟု မေလးရွားသို႔ ထြက္ခြာရန္ ျပင္ဆင္ေနသူေျမာက္ဥကၠလာပၿမိဳ႕နယ္ (က)ရပ္ကြက္၊ ႏြယ္သာကီ ၆ လမ္းေန မေလးရွားသို႔ ႏွစ္ႀကိမ္ထြက္ခြာဖူးသူ အသက္ ၂၃ႏွစ္ရွိ ကိုဟိန္းေဇယ်ာေက်ာ္ကဆိုသည္။ ယခုႏွစ္တြင္ သတ္မွတ္ထားသည့္ စည္းမ်ဥ္း၊ စည္းကမ္းမ်ားႏွင့္မညီေသာ ဂရင္းေဝး၊ ျမန္မာ့ေအး၊ ဘားတက္စ္ပဲေလ့စ္၊ ေကာင္းဆက္၊ Royal Myanmar၊ Golden Cambel စသည့္ ျပည္ပအလုပ္အကိုင္ရွာေဖြေရးေအဂ်င္စီ ေျခာက္ခုကို အေရးယူခဲ့ေၾကာင္း၊ ယင္းေအဂ်င္စီမ်ားသည္ အလုပ္သမားမ်ားကို ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိဘဲ ေစလႊတ္ျခင္း၊ ေလဘာကတ္မယူျခင္း၊ အခြန္မေဆာင္ျခင္း၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကိုျပည္ပသို႔ပို႔ျခင္း၊ ေျပာထားသည့္အလုပ္ႏွင့္ အမွန္တကယ္လုပ္ကိုင္ရသည့္အလုပ္မွာ ကြဲလြဲေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အလုပ္သမားမ်ားက မေက်နပ္သျဖင့္ တိုင္ၾကားၿပီး အေရးယူမႈအမ်ားဆံုးျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း အလုပ္သမားဝန္ႀကီးဌာန အလုပ္သမား ၫႊန္ၾကားေရးဦးစီးဌာန ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးခ်စ္ရွိန္က ေျပာၾကားသည္။ ယခုႏွစ္တြင္ တရားဝင္လုပ္ကိုင္ခြင့္ေပးထားသည့္ ျပည္ပအလုပ္အကိုင္ရွာေဖြေရးေအဂ်င္စီ ၁၁၃ ခုရွိၿပီး ျပည္တြင္းအလုပ္အကိုင္ရွာေဖြေရးေအဂ်င္စီ ၁၀ခု ရွိေၾကာင္း အလုပ္သမားဝန္ႀကီးဌာနထံမွ သိရသည္

အေမရိကန္တြင္ iPad သံုးစြဲသူ ေက်ာင္းသားဦးေရ ရာခိုင္ႏႈန္းျမင့္တက္လာ

      အေမရိကန္တစ္ဝန္းရွိ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ စကၠဴစာအုပ္သံုး သင္႐ိုးညႊန္းတမ္း မ်ားေနရာ၌ စကၠဴလြတ္ iPad ကို အစားထုိး သံုးစြဲမႈ ျမင့္တက္လာေၾကာင္း စစ္တမ္းမ်ားအရ သိရွိရသည္။  ဇူလိုင္လတြင္ ေကာက္ယူေသာ စစ္တမ္းမ်ားအရ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ သံုးပံုႏွစ္ပံု အေရအတြက္သည္ iPad ကို စတင္သံုးစြဲၾကေၾကာင္း သိရွိရသည္။ တန္ဖိုးအားျဖင့္ ေဒၚလာငါးရာမွ ေျခာက္ရာဝန္းက်င္သာ ကုန္က်ေသာ Apple iPad ကိုေလးလံပင္ပန္းစြာ သယ္ေဆာင္ သြားရေသာ စကၠဴစာအုပ္မ်ား ေနရာတြင္ အစားထုိးသံုးစြဲဖို႔ တာဝန္ရွိသူမ်ားကလည္း လိုလားႏွစ္သက္ၾကသည္။ E-book မ်ားကို အြန္လိုင္းမွ အလြယ္တကူ ရရွိႏုိင္မႈကလည္း ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာ ကိုးကားစာအုပ္မ်ား ရွာေဖြဖတ္ရႈရာတြင္ ေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ပိုမို အဆင္ေျပ ေစလာခဲ့သည္။

 ၎အျပင္ သခ်ၤာႏွင့္ အင္ဂ်င္နီယာ ေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ အတြက္အခ်က္ဘာသာရပ္မ်ားတြင္ လိုအပ္ေသာ ဂဏန္းသခ်ၤာတြက္စက္ Calculator, အဘိဓာန္ Dictionaries, Auto Card Application စေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို iPad ေပၚတြင္ အလြယ္တကူ အသံုးျပဳႏုိ္င္ေၾကာင္း သိရသည္။ Problem Solving သခ်ၤာပုစၧာမ်ားကို တြက္ခ်က္ရာတြင္ အလြယ္တကူ ပံုၾကမ္းေရးဆြဲႏုိင္မႈ၊ မွတ္စုတို မွတ္သားမႈ၊ အိမ္စာပုစၧာမ်ားကို ဆရာမ်ားထံသို႔ အြန္လိုင္းမွ လွ်င္ျမန္စြာေပးပို႔ႏုိင္မႈႏွင့္ Tutorial သင္ခန္းစာမ်ားကို ဗီဒီယို မွတ္တမ္းမ်ားျဖင့္ မွတ္သားသိမ္းဆည္းမႈ စေသာလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားက ေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ သာမက ဆရာမ်ားအတြက္ပါ သင္ၾကားေရးအတြက္ အလြန္တရာမွ ထိေရာက္ေထာက္ကူေပးႏုိင္ေၾကာင္း ကယ္လီဖိုးနီးယား တကၠသိုလ္မွ ပါေမာကၡမက္ခ္ဝက္စ္ခ်ာမွ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ယခုအခါ အေမရိကတစ္ဝန္းရွိ ပုဂၢလိက အထက္တန္းေက်ာင္းမ်ားတြင္ Apple ႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ေက်ာင္းသား (၁,၂၅၀) ကို iPad တစ္လံုးက်ႏႈန္းျဖင့္ စတင္ ေရာင္းခ်ေပးသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။

ဟန္းဖုန္းသံုးစြဲသူေတြက တျခားသာမန္လူေတြထက္ စမ္းသပ္လုိ႔ မေပၚႏိုင္တဲ့ဦးေႏွာက္အက်ိတ္ျဖစ္ႏုိင္ၿပီးအဆိုးဆံုးက ဦးေႏွာက္

ကင္ဆာအထိ ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္လု႔ိ ရန္ကုန္ျပည္သူ႔ေဆးရံုႀကီး အေဆာင္ ၁၊ ၂ မွပါေမာကၡေဒါက္တာဦးခ်စ္စိုးထံ မွ သိရတယ္။
ဟန္းဖုန္းမွာ ဓာတ္မွန္ရုိက္တဲ့ ဓာတ္ေရာင္ျခည္လုိမ်ဳိးပါတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ အႏၲရာယ္မရွိေပမဲ့ ခဏခဏ ဓာတ္မွန္ ရိုက္မယ္ဆိုရင္ ၾကာတဲ့အခါ ကင္ဆာျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ဟန္းဖုန္းစသံုးသံုးခ်င္းျဖစ္တာမဟုတ္ဘဲ ငါးႏွစ္ေလာက္ၾကာမွ ဖုန္းရဲ႕ဆြဲအားျပင္းထန္တာေၾကာင့္ဦးေႏွာက္ဆဲလ္ရဲ႕ ဗီဇေျပာင္းလဲ

လာတာလုိ႔ သိရတယ္။
ပါေမာကၡေဒါက္တာဦးခ်စ္စိုးက အင္တင္နာတိုင္ပါတဲ့ ဖုန္းေတြကပိုၿပီး အႏၲရာယ္ရွိတယ္။ ဆြဲအားမ်ားေလ အႏၲရာယ္ မ်ားေလပဲ၊ ဦးေႏွာက္ကေပ်ာ့ေတာ့ ေတာ္ရံုတန္ရံု အလံုးေပၚလာရင္ေတာင္ ျဖစ္တဲ့ေနရာမွာပဲ ခ်ဳိင့္သြားတယ္။ အျပင္ကို အလံုး က ေပၚမလာဘူး။ စမ္းမိေလာက္ေအာင္လဲ မေပၚဘူး။ ဦးေႏွာက္ကင္ဆာက တျဖည္းျဖည္းခ်င္းမွ လကၡဏာေပၚလာတာလု႔ိ ေျပာတယ္။
တခ်ဳိ႕ အသံုးခ်မႈနည္းတဲ့ေနရာမွာ အက်ိတ္ျဖစ္ရင္ မသိသာပါဘူး။ ဥပမာ နဖူးေနရာမွာ ျဖစ္ေနရင္ လက္လႈပ္လု႔ိရ တယ္။ စကားေျပာလု႔ိရပါတယ္။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္မသိလိုက္ဘဲ အမူအရာေျပာင္းလာမယ္။ တစ္ခါမွမလုပ္ဖူးတဲ့ အျပဳအမူေတြ လုပ္လာမယ္။ အရွက္အေၾကာက္နည္းလာမယ္။ ခဏခဏ ခလုတ္တိုက္လာမယ္။ မ်က္လံုး၀ါးတယ္။ ေခါင္းကိုက္တယ္ဆုိရင္ သက္ဆိုင္ရာ ဆရာ၀န္ေတြနဲ႔ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈျပဳလုပ္သင့္ၿပီလု႔ိ သူ႔အေတြ႔အႀကံဳနဲ႔ ယွဥ္ၿပီး ေျပာျပတယ္။
လိုင္းဆြဲအားေကာင္းတဲ့ ဟန္းဖုန္းက အႏၲရာယ္ရွိတယ္ဆိုရာမွာ နဂိုမူလဆြဲအားေကာင္းတဲ့ ဟန္းဆက္ထက္ ဆြဲအား မေကာင္းေကာင္းေအာင္ အင္တင္နာတိုင္တပ္ထားတဲ့ ဟန္းဆက္အသံုးျပဳတာကို ဆိုလုိတယ္လု႔ိ ပါေမာကၡေဒါက္တာဦးခ်စ္စိုး က ဆုိတယ္။
အေနာက္ႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕ မွာ ဖုန္းရဲ႕  ႀကိမ္ႏႈန္း(frequency) ေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ဆဲလ္ေတြ ဘာျဖစ္မလဲဆိုၿပီး စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈျပဳလုပ္ၾကတယ္။အေျဖေသခ်ာရွာမေတြ႔ေသးေပမဲ့ ဆိုးက်ဳိးတစ္စံုတစ္ရာရွိႏိုင္ေျခမ်ား

တယ္လု႔ိ ႏိုင္ငံတကာသတင္းတ ခ်ဳိ႕ မွာ ေဖာ္ျပထားတာေတြ႔ရတယ္။
ယခုလက္ရွိ ျပည္တြင္းမွာ ဟန္းဖုန္းအသံုးျပဳသူမ်ားျပားလာတယ္။ ယခင္က ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရးမွ ဆယ့္ငါးသိန္းတန္ဂ်ီအက္စ္အမ္ဖုန္းေတြစတင္ခ်ေပးစဥ္ကလူတန္းစားတစ္ရပ္အတြက္သီးသန္႔လုိ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ အခုငါးသိန္းတန္စီဒီအမ္ေအ၊ဂ်ိီဖုန္းေတြခ်ေပးလိုက္တဲ့အခါမွာဟန္းဖုန္းကိုင္ႏိုင္သူမ်ားလာၿပီးဆက္သြယ္ေရး

လြယ္ကူလာတယ္။ဖုန္းေလွ်ာက္ရတာလြယ္ကူၿပီးခ်က္ခ်င္းရတဲ့အျပင္ လက္လွမ္းမီေလာက္တဲ့ ေစ်းႏႈန္းျဖစ္တာေၾကာင့္ ဟန္းဖုန္းကိုင္သူဦးေရမ်ားလာတယ္လုိ႔ သိ ရတယ္။
ဖုန္းဟန္းဆက္ အေရာင္းဆိုင္တစ္ဆိုင္မွ ဆိုင္မန္ေနဂ်ာကို ကုိ၀ဏၰက အခုခ်ေပးတဲ့ ငါးသိန္းတန္ဖုန္းေတြမွာ အင္ တာနက္သံုးလုိ႔ရေအာင္ ဖြင့္ေပးလိုက္ေတာ့ ပိုသံုးစြဲလာၾကတယ္။ အင္တာနက္ကို ရူးသြပ္ၾကတာကိုး၊ လိုင္းဆြဲအားလဲေကာင္းတယ္။စီဒီအမ္ေအ၈၀၀၊၄၅၀ဟန္းဆက္ေတြဆိုရင္ ေန႔စဥ္အေရာင္းရွိတယ္လု႔ိ ေျပာပါတယ္။
ဂ်ီအက္စ္အမ္ဖုန္းကဆက္သြယ္မႈဧရိယာျပင္ပအေရာက္မ်ားလာတာ၊ဆက္သြယ္မႈလိုင္းမအားတာေတြရွိလာလို႔ ဂ်ီ ကိုင္သူအခ်ဳိ႕ ကငါးသိန္းတန္စီဒီအမ္ေအဖုန္းေတြ တြဲကိုင္တာေတြရွိလာလုိ ဖုန္းေစ်းေတြက ယခင္ကထက္ က်တဲ့အတြက္ လူ ငယ္အမ်ားစုလက္ထဲမွာ ဖုန္းကုိင္လာႏိုင္တာ ေတြ႔ရတယ္။
အသက္သိပ္ငယ္သူနဲ႔အသက္ႀကီးသူေတြမွာျပန္ျပဳျပင္ႏိုင္တဲ့ဆဲလ္ေတြမသန္စြမ္းေတာ့လု႔ိကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေျခပို

မ်ားတယ္။ အခုလုိ ဟန္းဖုန္းအရမ္းသံုးတဲ့ပံုစံနဲ႔ဆုိရင္ လူငယ္ေတြမွာပါ ဦးေႏွာက္ကင္ဆာျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ တကယ္လု႔ိ ႀကိဳး ဖုန္းရွိရင္ ႀကိဳးဖုန္းကိုပဲ အဓိကအသံုးျပဳၿပီး ဟန္းဖုန္းက အေရးေပၚဆက္သြယ္ဖို႔ပဲ ျဖစ္သင့္တယ္။ အပ်င္းေျပသံုးတာ မျဖစ္သင့္ ဘူး။ ဟန္းဖုန္းကိုတစ္ခါေျပာရင္ ေလးငါးမိနစ္၊ တစ္ေန႔လံုးမွ ေလးဆယ့္ငါးမိနစ္ေလာက္ပဲ သံုးဖို႔အႀကံျပဳခ်င္တယ္လု႔ိ ပါေမာကၡ ေဒါက္တာဦးခ်စ္စိုးက ဆိုပါတယ္။

ျမန္မာစာေရးဆရာေလးဦးပါ၀င္မည့္တတိယအႀကိမ္ 

စာေပေဟာေျပာပဲြအား ဧၿပီလအတြင္း စင္ကာပူႏိုင္ငံ၌ျပဳလုပ္ရန္ စီစဥ္ထားသည္ဟု သတင္းရရိွသည္။ ယင္းစာေပေဟာေျပာပဲြအား စင္ကာပူႏိုင္ငံUCC ခန္းမ တြင္ျပဳလုပ္ရန္ စီစဥ္ထားျခင္းျဖစ္ၿပီး ဆရာခ်စ္ဦးညိဳ၊ ေက်ာ္၀င္း၊ ဦးဘုန္း(ဓာတု)၊ ေအာင္သင္းတို႔ပါ၀င္

ေဟာေျပာသြားမည္ဟု သိရိွရသည္။
"ကြၽန္ေတာ္တို႔ အခုတစ္ေခါက္ သြားမယ့္ စာေပေဟာေျပာပဲြက တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ပါ။ အရင္အေခါက္ေတြတုန္းကလည္း ပရိသတ္ေတြက လိႈက္လိႈက္လဲွလဲွ လာအားေပးခဲ့ၾကတဲ့အတြက္ အားတက္ခဲ့ရပါတယ္။ စာေပေဟာေျပာပဲြကိုလာၿပီး နားေထာင္တဲ့သူအမ်ားစုက စာေပကို တကယ္ျမတ္ႏိုးၾကတဲ့ လူငယ္ေတြမ်ားသလို အခ်ိန္မအားမလပ္တဲ့ၾကားကပဲ ျမန္မာစာေပကို တန္ဖိုးထားဖတ္႐ႈသူေတြ ဆိုတာကို သိခြင့္ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုတစ္ေခါက္ စာေပေဟာေျပာပဲြကိုလည္း ေသခ်ာျပင္ဆင္သြားမွာပါ"ဟု စာေပေဟာေျပာပဲြတြင္ ပါ၀င္မည့္ ဆရာတစ္ဦးက ရွင္းျပခဲ့သည္။

စာေပေဟာေျပာပဲြ ၀င္ခြင့္လက္မွတ္မ်ားအား စင္ကာပူေဒၚလာ ၁၅ ျဖင့္ေရာင္းခ်လ်က္ရိွၿပီး သြားေရာက္ ေဟာေျပာမည့္ စာေရးဆရာမ်ား၏ ထြက္ရိွၿပီး စာအုပ္အခ်ဳိ႕အား ေရာင္းခ်မည့္အစီအစဥ္မ်ားလည္း ပါ၀င္မည္ဟု သိရသည္။ စင္ကာပူႏိုင္ငံ စာေပေဟာေျပာပဲြကို ပထမအႀကိမ္တြင္ ဆရာခ်စ္ဦးညိဳ၊ ေန၀င္းျမင့္ႏွင့္ ဆရာမဂ်ဴးတို႔ႏွင့္ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ဒုတိယအႀကိမ္တြင္ ဆရာေအာ္ပီက်ယ္၊ ခ်စ္ဦးညိဳႏွင့္ ေမာင္စိန္၀င္း(ပုတီးကုန္း) တို႔ႏွင့္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု သိရိွ ရသည္

သင့္ႏွလံုးကို ကာကြယ္ႏုိင္မည့္ နည္းလမ္းသစ္ ငါးသြယ္
ေဖေဖာ္ဝါရီလ ေရာက္တိုင္း အေမရိကန္ လူမ်ဳိးေတြဟာ ႏွလံုး က်န္းမာေရးအတြက္ အထူး စစ္ေဆးမႈ ခံယူေလ့ ရွိပါတယ္။ ႏွလံုး ေရာဂါဟာ အမ်ဳိးသမီးေတြမွာ ေသဆံုးႏႈန္း  အမ်ားဆံုးေရာဂါ
ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွလံုးေရာဂါထျခင္း (Heart Attack) မျဖစ္ေအာင္ ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ႏွလံုးေရာဂါထတဲ့လကၡဏာ
ေတြကို ႀကိဳတင္ သိရွိရင္ အသက္ရွင္သန္ႏိုင္ေျခ
မ်ားပါတယ္လို႔ ေရာဂါကာကြယ္ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး
စင္တာက ဆိုပါတယ္။   အာဟာရ ျပည့္ဝတဲ့ အစားအစာေတြကို စားေသာက္တာနဲ႔ လႈပ္ရွားမႈ ရွိတာေတြအျပင္ ႏွလံုးက်န္းမာေရးအတြက္ ေအာက္ပါ နည္းလမ္းသစ္ ေတြကိုလည္း လုပ္ေဆာင္ေပးရမွာ
ျဖစ္ပါတယ္။

(၁) အိမ္မွာ အားကစားခန္းမ ဖန္တီးပါ
    ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ဖို႔အတြက္ ေနရာလြတ္ အက်ယ္ႀကီး မလိုပါဘူး။ တီဗီေရွ႕ ေနရာလြတ္လို ေနရာမ်ဳိးမွာ ေယာဂက်င့္တာ၊ လမ္းေလွ်ာက္တာလို ေလ့က်င့္ခန္းေတြ ကို လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ပါတယ္။

(၂)ငါးစားသံုးမႈကို ႏွစ္ဆတိုးပါ  
    ငါးကို ပံုမွန္စားတဲ့ သူေတြဟာ ေလျဖတ္ေရာဂါလို ႏွလံုးနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ေရာဂါေတြရဲ႕ ျဖစ္ႏႈန္းကို ေလ်ာ့က်ေစတယ္လို႔ သိပၸံနည္းက် ေလ့လာၿပီးပါၿပီ။ လမ္းၫႊန္ ခ်က္ အသစ္အရ အေမရိကန္ လူမ်ဳိးေတြက ငါးကို တစ္ပတ္မွာ သံုးေအာင္စခြဲခန္႔ စားသင့္ေၾကာင္း ဆိုေပမယ့္ ဒီနည္းလမ္းကို တိတိက်က် လိုက္နာဖို႔ ခက္ခဲေန တတ္ပါတယ္။
(၃) အနီေရာင္ကို ဆက္သြယ္ပါ  
    GTalkမွာ အနီေရာင္ ျပၿပီး တားဆီးထားတဲ့ သူေတြနဲ႔ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံပါ။ အနီေရာင္ ျပထားတိုင္း အဆက္အသြယ္ မလုပ္ဘဲ လက္ေလွ်ာ့စရာ မလိုပါဘူး။ ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံေရးနဲ႔ က်န္းမာေရးဟာ ဆက္စပ္မႈရွိတာေၾကာင့္ ေကာင္းမြန္တဲ့ ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံေရး ျဖစ္ေအာင္ သင္ကပဲ စတင္ တည္ေဆာက္လိုက္ပါ။
(၄) အေကာင္းျမင္ပါ  
    အေကာင္းျမင္တာဟာ ႏွလံုးေရာဂါ အႏၲရာယ္ကို ေလ်ာ့က်ေစၿပီး မအသက္ ရွည္ရွည္ေနေအာင္ ကူညီႏိုင္ပါတယ္။
(၅) သံလြင္ဆီကို ေရြးပါ  
    ေလ့လာမႈအရ ေတြ႕ရတဲ့ သံလြင္ဆီ ႀကိဳက္သူေတြအတြက္ သတင္းေကာင္းကို အေမရိကန္ အာဟာရဂ်ာနယ္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ သံလြင္ဆီကို စားသံုးတာက ႏွလံုးေရာဂါ အႏၲရာယ္ကို ေလွ်ာ့ခ် ေပးႏိုင္ပါတယ္။  

သြားက်ဥ္ျခင္းအတြက္ ကုသမႈ

သင့္သြားေတြကို ျဖတ္ၿပီး ေလကို စုပ္လိုက္႐ံု ဒါမွမဟုတ္ပူတဲ့၊ ေအးတဲ့ အစာေတြကို ကိုက္လိုက္႐ံုနဲ႔ ႐ုတ္တရက္ စူးစူးရွရွ နာက်င္ သြားပါသလား။ သြားက်ဥ္တဲ့အခါ ခံစားရတဲ့ နာက်င္မႈက မၾကာရွည္ပါဘူး။ ခ်က္ခ်င္းျဖစ္ ၿပီး စကၠန္႔အနည္းငယ္အတြင္းမွာပဲ ျပန္ေပ်ာက္ သြားပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ခံစားရတဲ့စကၠန္႔အနည္းငယ္အတြင္းမွာေတာ့အလြန္ျပင္းျပင္းထန္

ထန္ကို ခံစား ရပါတယ္။ သြားက်ဥ္တာကို ခံစားေနရရင္ ဘဝဟာ စိတ္မခ်မ္းေျမ့စရာျဖစ္ေနတတ္ ပါတယ္။ဘာေၾကာင့္သြားက်ဥ္တာလဲ
သင့္သြားေတြမွာ ဘာမွထူးထူးျခားျခား ထိခိုက္မႈျဖစ္တာ မျမင္ရဘဲနဲ႔ ႐ုတ္တရက္ က်ဥ္ သြားတတ္တာ ဒါမွမဟုတ္ စူးစူးရွရွ နာက်င္တာဟာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရတာပါလဲ။ သြား ေတြမွာ ႏူးညံ့တဲ့ ဆင္စြယ္ႏွစ္လႊာနဲ႔ အာ႐ံုေၾကာေတြကို အေပၚယံက မာေက်ာတဲ့ ေႂကြသြားလႊာနဲ႔ အုပ္ထားပါတယ္။
ဒီေႂကြသြားလႊာဟာ ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း သြားတိုက္ျခင္း ဒါမွမဟုတ္ အလြန္ပူတဲ့ ဒါမွ မဟုတ္ အလြန္ေအးတဲ့ အစာကို ကိုက္ဝါးျခင္းစတဲ့ အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ပြန္းပဲ့ ထိခိုက္ ႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံ သြားကို မိုက္ခ႐ိုစကုပ္နဲ႔ ၾကည့္မွသာ ျမင္ႏိုင္တဲ့ အက္ရာေလး ကေနေတာ္ အပူနဲ႔အေအးေတြဟာ အာ႐ံုေၾကာဆီကို ျဖတ္သန္းေရာက္ရွိသြားၿပီး စူးစူးရွရွ နာက်င္မႈကို ခံစားရေစပါတယ္။
ကုသမႈသြားက်ဥ္တာကျပင္းထန္ရင္ေတာ့အေၾကာထုတ္ကုသမႈကိုလိုအပ္ႏိုင္ပါတယ္။ဒါေပမဲ့ မျပင္းထန္တဲ့

ျပႆနာအတြက္ေတာ့ ေအာက္ပါအႀကံျပဳခ်က္ေတြက ကူညီႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ အစာကို တစ္ကိုက္ေလး ကိုက္ဝါးဖို႔ေတာင္ ေၾကာက္လန္႔ေနရင္ ေအာက္ပါအိမ္တြင္းကုသမႈ နည္းလမ္းေတြကို လုပ္ေဆာင္ၾကည့္လိုက္ပါ။
• သြားက်ဥ္တာအတြက္ သီးသန္႔ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ သြားတိုက္ေဆး (Desensitizing toothpaste) ေတြကိုသာ အၿမဲသံုးပါ။ ဒီသြားတိုက္ေဆးေတြက သြားမွာျဖစ္ေနတဲ့ ဆက္ေၾကာင္းေလးေတြကို ျဖည့္ေပးၿပီး အာ႐ံုခံစားမႈကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ေလ်ာ့နည္း ေစပါတယ္။
• ညအိပ္ရာမဝင္ခင္ သြားတိုက္ေဆး အနည္းငယ္ကို လက္ေခ်ာင္းထိပ္မွာ တင္ၿပီး သြား က်ဥ္ ေနတဲ့ ေနရာမွာ ျဖန္႔ၿပီး သုတ္လိမ္းေပးပါ။ ၿပီးရင္ သြားတိုက္ေဆးကို ေရနဲ႔ ပလုတ္ က်င္းမပစ္ဘဲ ဒီအတိုင္းသာေထြးထုတ္ပါ။ သြားက်င္တာ သက္သာသြားတဲ့အထိ ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္ၾကာေအာင္ လုပ္ပါ။
• သြားေခ်းလႊာေတြရွိရင္ သြားက်ဥ္တာကို ပိုဆိုးေစပါတယ္။ သြားေခ်းလႊာက သြားကို ထိခိုက္ေစမယ့္ အက္စစ္ေတြကို ထုတ္လုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ေန႔မွာ အနည္း ဆံုး ႏွစ္ႀကိမ္ သြားတိုက္ေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါမွသာ သြားေခ်းလႊာေတြ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္မွာပါ။ မနက္တစ္ႀကိမ္၊ ညအိပ္ရာမဝင္ခင္ တစ္ႀကိမ္ သြားတုိက္ပါ။ အနည္းဆံုး တစ္ေန႔တစ္ႀကိမ္ သြားၾကားပြတ္ႀကိဳး သံုးၿပီးေတာ့လည္း သြားေတြကို သန္႔စင္ေပးပါ။
• သြားက်ဥ္ေစတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြထဲကတစ္ခုကေတာ့အလြန္ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း သြားတိုက္တာေၾကာင့္ပါ။ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္းၾကမ္းတမ္းတဲ့ သြားတိုက္တံ အမွ်င္ေတြနဲ႔ သြားတိုက္တာေၾကာင့္ သြားရဲ႕ ေႂကြလႊာကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေစတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏူးညံ့တဲ့ သြားတိုက္တံ (Soft) ကိုသာ အၿမဲသံုးၿပီး ညင္ညင္သာသာ သြားတိုက္ေပးပါ။
• ကြမ္းစားျခင္းကသြားဖံုးေတြကိုယုတ္ေလ်ာ့ပ်က္စီးေစၿပီးသြားက်ဥ္တာကိုၿဖစ္ေစႏိုင္တဲ့အတြက္ ကြမ္းမစားပါနဲ႔။
• အလြန္ပူတဲ့ ဒါမွမဟုတ္ အလြန္ေအးတဲ့ အစာေတြကို မစားပါနဲ႔။ ပူတဲ့အစာနဲ႔ ေအးတဲ့ အစာ ေတြဟာ သြားေတြကို ျပန္႔ကားလာတာနဲ႔ က်ဳံ႕တာေတြ   ျဖစ္ေစၿပီး အက္ရာေသး ေသးေလးေတြကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒီကေနတစ္ဆင့္ သြားက်ဥ္လာႏိုင္ပါတယ္။
• ၾကမ္းတမ္းတဲ့ ပါဝင္ပစၥည္းေတြပါတဲ့ သြားတိုက္ေဆးေတြကို မသံုးပါနဲ႔။ သြားျဖဴေစတဲ့ သြားတိုက္ေဆးေတြနဲ႔ သြားေခ်းေက်ာက္ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ေပးတဲ့ သြားတိုက္ေဆးေတြမွာ ဒီလိုပစၥည္းေတြ ပါဝင္တတ္ပါတယ္။
• အက္စစ္ပါတဲ့ အစာေတြကို ေရွာင္ပါ။ အခ်ဳိရည္ေတြကို မၾကာခဏေသာက္ျခင္းက သြားက်ဥ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
• သြားတုိက္တဲ့အခါ သြားကို ေဒါင္လိုက္ေရႊ႕လ်ားမႈနဲ႔ တိုက္တာ ပိုေကာင္းတယ္။ စက္ဝိုင္းပံုလွည့္ပတ္ၿပီး တိုက္တာကလည္း ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဘးတိုက္ဆဲြၿပီး မတိုက္ပါနဲ႔။ ေႂကြသြားလႊာကို ထိခိုက္ေစၿပီး သြားဖံုးေတြကိုလည္း ယုတ္ေလ်ာ့ေစ ႏိုင္တာေၾကာင့္ပါ။

ဦးေႏွာက္အားေကာင္းေစေသာ အရာမ်ား (Brain Boosters)
လူေတြဟာ အသက္ႀကီးလာတဲ့ အခါမွာဦးေႏွာက္
မွာ ရွိတဲ့ ႏူရြန္ေတြရဲ႕သံုးဆယ္ ရာခိုင္ႏႈန္းဆံုး႐ႈံးၿပီး
ျဖစ္တယ္လို႔ ေလ့လာသူေတြကထင္ခဲ့ၾကပါ
တယ္။ တကယ္ေတာ့ သင္သာ က်န္းမာေရး
ေကာင္းေနမယ္ ဆိုရင္ သင့္ဘဝတစ္ေလွ်ာက္လံုး
ႏူရြန္ အမ်ားစုကို ထိန္းသိမ္း ထားႏိုင္တယ္လို႔ ဦးေႏွာက္ပိုင္း ဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူေတြက ဆိုပါတယ္။ အသက္ႀကီးတဲ့ အထိ ဦးေႏွာက္
ဆဲလ္ေတြ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေနေအာင္ ထိန္းသိမ္း ထားႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ဦးေႏွာက္စြမ္းအား
ျပည့္ေစတဲ့ အရာေတြကို အၾကံျပဳေပးပါရေစ။
(၁) စိတ္ကူးသစ္ႏွင့္ စိန္ေခၚမႈ အသစ္မ်ား
သက္လတ္ပိုင္း အရြယ္မွာ သိုေလွာင္ထားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ျပန္ေခၚတဲ့ အခါတိုင္း မွတ္မိေနေစဖို႔ အတြက္ ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ႏူရြန္လမ္းေၾကာင္း သန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး တည္ေဆာက္ထားပါတယ္။ ဒီလမ္းေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ငယ္ရြယ္သူေတြနဲ႔ ယွဥ္ရင္ သင့္အေနနဲ႔ ျပႆနာေတြကို အလြယ္တကူ
ေျဖရွင္းႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ အၿမဲတမ္း သမား႐ိုးက် ေတြးေတာေနရင္ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ ကြန္ရက္အသစ္ကို တည္ေဆာက္ဖို႔ လႈံ႔ေဆာ္မႈႏႈန္း နည္းသြားပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ စာအုပ္ဖတ္တာ၊ ကမာၻႀကီး အေၾကာင္း သိေအာင္ ေလ့လာတာ၊ တူရိယာကို တီးခတ္တာနဲ႔ ဘာသာစကားအသစ္ ေလ့လာတာေတြကို လုပ္ေဆာင္ေပးသင့္ပါတယ္။ ဒါမွ သင့္ဦးေႏွာက္က မွတ္သားႏိုင္စြမ္း ပိုေကာင္းလာမွာပါ။
(၂) အစပိုင္းမွာ အေလးထားျခင္း
အသစ္အဆန္း တစ္ခုခုကို မွတ္မိဖို႔ ဆိုရင္ အစပိုင္း ကတည္းက ေသေသခ်ာခ်ာ မွတ္သားထားဖို႔ လိုပါတယ္။ ဥပမာ လူတစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ႀကိမ္ စေတြ႕ၿပီးတာနဲ႔ အဲဒီလူရဲ႕ နာမည္ကို မွတ္မိဖို႔ဆိုတာ သိပ္ေတာ့ မလြယ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ စေတြ႕ကတည္းက သူ႔နာမည္နဲ႔ ႐ုပ္ကို တြဲၿပီး မွတ္မိေနေအာင္ ေသေသခ်ာခ်ာ မွတ္သားထားဖို႔ လိုပါတယ္။ ေလ့လာမႈအသစ္ကို လုပ္ရာမွာလည္း အစပိုင္း ကတည္းက အေလးထားၿပီး မွတ္သားတတ္တဲ့ အက်င့္ကို လုပ္ေပးရင္ မွတ္ဉာဏ္ ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။
(၃) ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ျခင္း
ႏွလံုးလိုပဲ ဦးေႏွာက္ကလည္း အေကာင္းဆံုး လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ေသြးစီးဆင္းမႈ ေကာင္းဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပံုမွန္ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ၿပီး ဦးေႏွာက္ ဆဲလ္သစ္ေတြရဲ႕ ႀကီးထြားမႈ အားေကာင္းေအာင္ လုပ္ေဆာင္ ေပးသင့္ပါတယ္။
(၄) အာဟာရ
ေကာင္းမြန္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြဟာ ဦးေႏွာက္ က်န္းမာေရးကို ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။ သက္လတ္ပိုင္း အရြယ္ကေန အသက္ႀကီးတဲ့အထိ ဦးေႏွာက္စြမ္းအား ေကာင္းေနေအာင္ အဆီမ်ားတဲ့ ငါး၊ အဆီ ထုတ္ထားတဲ့ ႏြားႏို႔၊ အစိမ္းေရာင္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္နဲ႔ သစ္သီးဝလံေတြကို စားေပးသင့္ပါတယ္။

ငွက္ေပ်ာသီးကို ေန႔စဥ္ စားသင့္ေသာ အေၾကာင္းရင္း (၁၂) ခ်က္

(၁) ငွက္ေပ်ာသီးကုိ သင္ ေန႔စဥ္ ပုံမွန္စားတဲ့ အက်င့္ ျပဳလုပ္ထားရင္  ေလျဖတ္ေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆုံးႏုိင္ေျခ ၄၀ ရာခုိင္ႏႈန္းထိ ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္တယ္လုိ႔ New England ေဆးပညာ ဂ်ာနယ္မွ ေလ့လာမႈ အရ သိရပါတယ္။

(၂) ငွက္ေပ်ာသီးမွာ အဓိကအားျဖင့္ သၾကား(ဂလူးကုိ႔စ္၊ ဖရပ္တုိ႔စ္နဲ႔ ဆူးက႐ုိ႕စ္) ပါဝင္တာေၾကာင့္စြမ္းအင္ကုိ 
ခ်က္ခ်င္း ေပးႏုိင္သလုိ စြမ္းအင္ တာရွည္စြာ ရရွိေစႏုိင္ပါတယ္။

(၃) ငွက္ေပ်ာသီးမွာ ပါဝင္တဲ့ Tryptophan ေခၚတဲ့ Aminoacid ဟာ Serotonin အျဖစ္ ေျပာင္းလဲႏုိင္တာေၾကာင့္ စိတ္ခံစားမႈ ေကာင္းေစၿပီး စိတ္ဓာတ္ က်ဆင္းမႈ ေလ်ာ့နည္းေစပါတယ္။

(၄) ငွက္ေပ်ာသီးမွာ ပါဝင္တဲ့ မ်ားစြာေသာ အမွ်င္ဓာတ္ေတြက ဝမ္းႏုတ္ေဆး အေပ်ာ့စားလုိ ျပဳလုပ္ႏုိင္တာေ
ၾကာင့္ ဝမ္းခ်ဳပ္သူေတြ အတြက္ အသုံးဝင္ပါတယ္။

(၅) သူ႔မွာ ပါဝင္တဲ့ မ်ားစြာေသာ အမွ်င္ဓာတ္ေတြက အူမႀကီး လုပ္ငန္း ပုံမွန္ ျဖစ္ေအာင္ ကူညီေပးသလုိPectin
ေခၚတဲ့ ေရမွာ ေပ်ာ္ဝင္တဲ့ အမွ်င္ဓာတ္ေတြဟာလည္း အစာလမ္းေၾကာင္း တစ္ေလွ်ာက္ ပုံမွန္ ေရြ႕လ်ားမႈ ရရွိေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးပါတယ္။

(၆) ငွက္ေပ်ာသီးမွာ ပါဝင္တဲ့ သံဓာတ္ေတြဟာ ခႏၶာကုိယ္တြင္း ေဟမုိဂလုိဘင္ ႀကီးထြားဖုိ႔လႈံ႕ေဆာ္ႏုိင္တာေ
ၾကာင့္ေသြးအားနည္း ေရာဂါအတြက္ သင့္ေတာ္ပါတယ္။

(၇) ေန႔စဥ္ ငွက္ေပ်ာသီး သုံးလုံး ပုံမွန္စားတဲ့ အသက္ႀကီးသူေတြဟာ အသက္ႀကီးလာရင္ အျမင္အာ႐ုံ ဆုံး႐ႈံးမႈ
ျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္တဲ့ မက္ကူလာ ပ်က္စီး ယုိယြင္းမႈ (Age related macular degeneration)
ျဖစ္ႏုိင္ေျခကုိ ၃၆ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ပါတယ္။

(၈) ငွက္ေပ်ာသီးမွာ ပါဝင္တဲ့ မ်ားစြာေသာပုိတက္စီယမ္နဲ႔ အလြန္ နည္းလွတဲ့ဆုိဒီယမ္ေၾကာင့္ ေသြးတုိးေရာဂါ
မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏုိင္ပါတယ္။

(၉) ငွက္ေပ်ာသီးမွာ ခႏၶာကုိယ္တြင္း ေကာင္းတဲ့ ဘက္တီးရီးယားေတြကုိ အာဟာရျဖစ္ေစတဲ့ Fructooligosaccharide ပါဝင္ပါတယ္။

(၁၀) ရင္ပူေဝဒနာ ရွိသူေတြ ငွက္ေပ်ာသီး စားရင္ သက္သာတာဟာ ငွက္ေပ်ာသီးမွာ ပါဝင္တဲ့ Antacid ဂုဏ္သတၱိေၾကာင့္ပါ။

(၁၁) ငွက္ေပ်ာသီးကုိ ပုံမွန္ စားေပးရင္ ေက်ာက္ကပ္ က်န္းမာေရးကုိ ကူညီႏုိင္ပါတယ္။ ငွက္ေပ်ာသီးမွာ ပါဝင္တဲ့ ဓာတ္တုိး ဆန္႔က်င္ပစၥည္း ျဒပ္ေပါင္း Phenolic ေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္ကင္ဆာ ျဖစ္ႏုိင္ေျခကုိ
ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ပါတယ္။

(၁၂) ငွက္ေပ်ာသီးမွာ ပါဝင္တဲ့ဗီတာမင္ B6,B12,ပုိတက္စီယမ္နဲ႔မဂၢနီဆီယမ္ေၾကာင့္ ေဆးလိပ္ျဖတ္သူေတြမွာ
နီကုိတင္း ျဖတ္တာေၾကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့ အက်ဳိးဆက္ေတြကုိ ျမန္ျမန္ ေကာင္းေအာင္ ကူညီႏုိင္ပါတယ္။ 

ေသြးတိုး၊ႏွလံုး၊ဆီးခ်ိဳ၊အဆုတ္ႏွင့္အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ

ေသြးတိုး၊ ႏွလံုး၊ ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးခ်ဳိ၊ အဆုတ္ႏွင့္ အသက္႐ွဴ လမ္းေၾကာင္းဆုိင္ရာ ေရာဂါႏွင့္ ကင္ဆာ ေရာဂါကဲ့သုိ႔ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ဆယ္စုႏွစ္အတြင္း ျမင့္တက္၊ လူလတ္ပိုင္းမ်ားတြင္ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ပိုမိုလာ

 




ရန္ကုန္ၿမိဳ႔ရွိ ပုဂၢလိကေဆး႐ံုတစ္ခုမွ က်န္းမာေရး အခမဲ့စစ္ေဆးေနမႈ တစ္ခုကုိ ေတြ႔ရစဥ္



၁၀ စုႏွစ္တစ္ခုအတြင္း ေသြးတုိး၊ ႏွလံုး၊ ဆီးခ်ဳိ၊ေသြးခ်ဳိ၊ အဆုတ္ ႏွင့္ အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္း ဆုိင္ရာ ေရာဂါႏွင့္ ကင္ဆာ ေရာဂါကဲ့သို႔ေသာ နာတာရွည္ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျမင့္တက္လာေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။
အဆိုပါေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားမႈသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ အျခားဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ ႏုိင္ငံမ်ားနည္းတူ လူလတ္ပိုင္းအရြယ္တြင္ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ပိုမိုလာၿပီး သက္တမ္းမေစ့မီ အသက္ ေသဆံုးမႈမ်ား ရွိလာေၾကာင္း သိရသည္။
ယခုအခါ ႏွလံုးႏွင့္ ေသြးေၾကာေရာဂါမ်ား (ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္း ေရာဂါ၊ ေလျဖတ္ျခင္း)၊ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးခ်ဳိေရာဂါ၊ ကင္ဆာေရာဂါ၊ နာတာ ရွည္အဆုတ္ျပြန္ေရာင္ ေရာဂါမ်ား ကို ကူးစက္မဟုတ္ေသာ နာတာရွည္ ေရာဂါမ်ား (Non-Communicable Diseases)အျဖစ္ အဓိကအားျဖင့္ သတ္မွတ္ထားၿပီး အျခားကူးစက္ မဟုတ္ေသာ နာတာရွည္ေရာဂါ အမ်ဳိးအစားမ်ားလည္းရွိေၾကာင္း သိရသည္။
ကူးစက္ မဟုတ္ေသာ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ားဟု ဆိုရာတြင္ လူတစ္ဦးမွတစ္ဦးသို႔ ေရာဂါပိုးေၾကာင့္ ကူးစက္ျခင္းမဟုတ္ဘဲ က်န္းမာေရး ႏွင့္ မညီညြတ္ေသာ လူ႔ဘ၀ေနထုိင္မႈ ဟန္မ်ားတြင္ ေနထုိင္ရျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ေရာဂါအစုအေ၀း ကို ကူးစက္မဟုတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား ဟု ေခၚဆိုေၾကာင္း သိရသည္။
________________________________________
ျမန္မာႏုိင္ငံအပါအ၀င္ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံေတြမွာ အသက္ ၄၅ ကေန ၆၀ အရြယ္ လူလတ္ပိုင္းအရြယ္မွာ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈေတြ႔လာရတယ္။ ဒီေရာဂါေတြေၾကာင့္ သက္တမ္းေစ့ မေနႏုိင္ဘဲ အသက္ ၆၀ ေအာက္မွာ ေစာၿပီးေသလာ တာကို ေတြ႔လာရတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း၊ ေသဆံုးမႈႏႈန္းေလ်ာ့က်ေစဖို႔ က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ ပညာရွင္ေတြအျပင္ က႑ အသီးသီးက ပူးေပါင္းပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ လုိအပ္လာပါၿပီ
________________________________________
ယခင္က အဆုိပါေရာဂါမ်ားသည္ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏုိင္ငံမ်ား၌သာ အျဖစ္မ်ားၿပီး အသက္အရြယ္ ႀကီးရင့္သူမ်ားသာ ျဖစ္ပြားတတ္ျခင္း၊ ေရာဂါ မ်ားကို ကာကြယ္တားဆီး၍ မရျခင္း စသည့္ အခ်က္မ်ားသည္ မွန္ကန္ျခင္း မရွိေတာ့ဘဲ ယခုအခါကူးစက္ မဟုတ္သည့္ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္သည့္ ေသြးတိုး၊ ႏွလံုး၊ ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးခ်ဳိ၊ အဆုတ္ႏွင့္အသက္႐ွဴ လမ္းေၾကာင္းဆုိင္ရာ ေရာဂါမ်ား၊ ကင္ဆာ ေရာဂါမ်ားသည္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ား၌ပါ အျဖစ္မ်ားကာ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ အသက္အရြယ္မေရြး ျဖစ္ပြားေနေၾကာင္း က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ေဒါက္တာေဖသက္ခင္က sectoral Meeting on NCDs ဖြင့္ပြဲ၌ ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
ကူးစက္မဟုတ္သည့္ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေသာ္လည္း ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ အဓိကအားျဖင့္ က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီညြတ္မႈမရွိေသာ အစားအေသာက္မ်ား စားသံုးမႈမ်ားျခင္း၊ ကိုယ္ကာယ ေလ့က်င့္ခန္းလႈပ္ရွားမႈ နည္းပါးျခင္းႏွင့္ အရက္ အလြန္အကြၽံေသာက္ျခင္းတို႔သည္ ေရာဂါျဖစ္ပြားျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းမ်ား ျဖစ္သည္။
ကူးစက္မဟုတ္သည့္ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ားသည္ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး ျပႆနာတစ္ရပ္အေနျဖင့္သာ ႐ႈျမင္ရမည္ မဟုတ္ဘဲ ႏုိင္ငံတစ္ခု၏ လူမႈစီးပြား ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကိုလည္း ေႏွာင့္ေႏွးေစႏုိင္ေၾကာင္း၊ ကမၻာေပၚ၌ ေသဆံုးမႈစုစုေပါင္း၏ ၆၀ ရာခုိင္ ႏႈန္းမွာ ကူးစက္မဟုတ္သည့္ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ ေသဆံုးေနေၾကာင္း၊ ေသဆံုးမႈ၏ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္ ေၾကာင္း၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ားမွာ ကူးစက္မဟုတ္သည့္ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈသည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီး ႏိုင္ငံမ်ားထက္ အသက္ပိုငယ္သည့္ လူမ်ား၌ ေတြ႕ရွိလာရၿပီး အသက္ ၆၀ မျပည့္မီ ကူးစက္မဟုတ္သည့္ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ စုစုေပါင္း၏ ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ေက်ာ္သည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ားမွာ ျဖစ္ပြားေနေၾကာင္း ေဒါက္တာေဖသက္ခင္ က ဆက္လက္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ေဆးတကၠသိုလ္(၂)မွ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ဦးတင့္ေဆြလတ္က “ကူးစက္မဟုတ္ ေသာ နာတာရွည္ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈက ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ တစ္ႏွစ္ကို ႏွစ္ရာခိုင္ႏႈန္းစီ ျမင့္တက္လာပါၿပီ။ ဒါ့အျပင္ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း၊ ေသဆံုးမႈႏႈန္း ျမင့္တက္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံေပါင္း ၂၃ ႏုိင္ငံမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကအဆင့္ ရွစ္ႏုိင္ငံအေနျဖင့္ ၀မ္းနည္းဖြယ္ ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ တျခားဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ႏုိင္ငံေတြမွာ အသက္ ၆၅ ႏွစ္ေက်ာ္ မွသာ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ ရွိေနေပမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအပါအ၀င္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံ ေတြမွာ အသက္ ၄၅ ကေန ၆၀ အရြယ္ လူလတ္ပိုင္းအရြယ္မွာ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈေတြ႕လာရတယ္။ ဒီေရာဂါေတြ ေၾကာင့္ သက္တမ္းေစ့ မေနႏုိင္ဘဲ အသက္ ၆၀ ေအာက္မွာ ေစာၿပီး ေသလာတာကို ေတြ႕လာရတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ေရာဂါျဖစ္ပြား မႈႏႈန္း၊ ေသဆံုးမႈႏႈန္း ေလ်ာ့က်ေစဖို႔ က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ ပညာရွင္ေတြ အျပင္က႑အသီးသီးက ပူးေပါင္း ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ လုိအပ္လာပါၿပီ” ဟု ဆိုပါသည္။
သဃၤန္းကြၽန္း ေဆး႐ံုႀကီးႏွင့္ ေျမာက္ဥကၠလာပ ေဆး႐ံုႀကီးတြင္ ေန႔စဥ္ ကုသမႈခံယူၾကသည့္ လူနာ ၃၀ မွ ၄၀ ၾကား၏ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ဆီးခ်ဳိ၊ ေလျဖတ္ျခင္း၊ ႏွလံုးေရာဂါ အစရွိသည့္ ကူးစက္မဟုတ္သည့္ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ားကို ျပသသူမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါသည္ အသက္ ၄၀ မွ ၆၀ အတြင္း ျဖစ္ပြားမႈရွိလာသည့္အျပင္ ဆယ္ေက်ာ္သက္လူငယ္မ်ား၌ပါ ေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈရွိလာေၾကာင္း သိရသည္။
ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖြဲ႕၏ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္၏စာရင္းမ်ားအရ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ကင္ဆာေရာဂါ ၁၃ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ နာတာရွည္ အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္း ဆုိင္ရာ ေရာဂါ ခုနစ္ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိေရာဂါ ႏွစ္ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ထိခုိက္ ဒဏ္ရာရျခင္း ကိုးရာခိုင္ႏႈန္း၊ အျခားကူးစက္မဟုတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား ကိုးရာခိုင္ႏႈန္းရွိၿပီး ကူးစက္ေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းမွာ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းသာရွိ ေၾကာင္း သိရသည္။
၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ကမၻာတစ္၀န္း ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းမွာ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား၊ မိခင္ႏွင့္ ကေလးေရာဂါမ်ား ၄၄ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ကူးစက္မဟုတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား ၄၁ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရျခင္းမွာ ၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိၿပီး ကူးစက္မဟုတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းမွာ ပိုမုိေနေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။
၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕၏ ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ ကူးစက္တတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား ၃၅ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ပြားခ်ိန္၌ ကူးစက္မဟုတ္ေသာ ေရာဂါမ်ားမွာ ၅၄ ရာ ခုိင္ႏႈန္း ျဖစ္ပြားေနေၾကာင္း သိရသည္။
၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ကမၻာတစ္၀န္း၌ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား၊ မိခင္ႏွင့္ ကေလးေရာဂါမ်ား ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ကူးစက္မဟုတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား ၆၀ ရာခုိင္ႏႈန္းႏွင့္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရျခင္း ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ျဖစ္လာႏိုင္ေၾကာင္း  ေမွ်ာ္မွန္းထားသည္။
ကူးစက္ မဟုတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ေစသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားအနက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ၍ရေသာ ျဖစ္ႏုိင္ေျခမ်ားမွာ က်န္းမာေရးႏွင့္ မညီညြတ္ေသာ အစားအစာမ်ား စားေသာက္ျခင္း၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ နည္းျခင္း၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊  ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ၍ မရသည့္ ျဖစ္ႏုိင္ေျခမ်ားမွာ အသက္အရြယ္၊ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇတုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ထို႔ျပင္ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ ဓေလ့ထံုးစံ၊ ပတ္၀န္းက်င္ ဆုိင္ရာ အေၾကာင္းအရာမ်ား၊ ကမၻာ့ရြာျဖစ္လာျခင္း၊ ၿမိဳ႕ျပမ်ား တိုးခ်ဲ႕ေဆာက္လုပ္ျခင္း၊ စက္မႈကုန္ထုတ္ လုပ္ငန္း မ်ားျပားလာျခင္း တို႔သည္လည္း ေရာဂါျဖစ္ပြားျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းမ်ား ျဖစ္သည္။
“က်န္းမာေရး အသိပညာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လိုက္နာရမယ့္ အခ်က္ ေတြ၊ ေရွာင္ၾကဥ္ရမွာေတြ အသိပညာ ေတြသိလာၾကေပမယ့္ တကယ့္လက္ေတြ႔မွာေတာ့ ေရွာင္ၾကဥ္ဖုိ႔ ခဲယဥ္းေနၾကပါတယ္။ က်န္းမာေသာ ပတ္၀န္းက်င္ရရွိေစဖို႔ ေရြးခ်ယ္ႏုိင္တဲ့ အခြင့္အလမ္း နည္းပါးေနတယ္။ ကူးစက္ ေရာဂါေတြ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း၊ ေသဆံုးမႈ ႏႈန္းေလ်ာ့က်လာၿပီ ဆုိေပမယ့္ လံုး၀ ပေပ်ာက္သြားတာမ်ဳိး မဟုတ္ေသးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ကူးစက္ျခင္းေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ နာတာရွည္ေရာဂါေတြ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းက ျမင့္လာလုိ႔ ၿပိဳင္တူ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းဖို႔ လုိလာပါၿပီ” ဟု က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ပညာရွင္တစ္ဦး က ဆုိပါသည္။
ထို႔ျပင္ ကူးစက္မဟုတ္ေသာ ေရာဂါမ်ားမွာ ေရာဂါျဖစ္ႏုိင္ေျခ ပိုမ်ားေစသည့္ အေျခအေနမ်ား တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ဆက္စပ္ေနျခင္း၊ အခ်ိန္ ၾကာျမင့္မွသာ ေရာဂါလကၡဏာမ်ား ေပၚလာျခင္း၊ ေရာဂါမျဖစ္မီ ကာလတြင္ ကာကြယ္ရန္ အခြင့္အလမ္း ရွိျခင္း၊ ေရာဂါ၏ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ လူစဥ္မမီဘဲ ေနထိုင္ရျခင္း၊ သက္တမ္းမေစ့မီ အခ်ိန္ေစာၿပီးေသဆံုးႏုိင္ျခင္း၊ ေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈေၾကာင့္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈကို ျဖစ္ေစႏုိင္ၿပီး ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ျခင္းကို ေႏွာင့္ေႏွးေစႏုိင္ေၾကာင္း သိရသည္။